00000007

6 Stanisław Zajączkowski 6

strony Prus przeciw Żmudzi, w obronie której wziął udział Giedymin. W lutym 1336 r. zdobyli oni gród Pillenen’), w maju zaś t. r. rozpoczęli budowę zamku na wyspie Niemna w pobliżu Wielony, czemu jednak Żmudzini zdołali przeszkodzić^{1 2}). Wielka wyprawa krzyżacka, planowana w roku następnym, na którą zjechało się wielu gości zagranicznych, nie doszła do skutku⁹). Niebawem jednak przybycie Henryka ks. bawarskiego do Prus spowodowało nowy pochód krzyżacki na Żmudź, zakończony zbudowaniem zamku Bayernburga, który Giedymin próbował niebawem bezskutecznie opanować ¹⁰). Rok 1338 przyniósł nową wycieczkę Krzyżaków na Żmudź i walki ich ze Żmudzinami koło Ragnety"), następny oblężenie Wielony przez wojska krzyżackie ^,ł). Wśród tych walk udało się Giedyminowi zawrzeć w 1338 r. częściowy pokój z Krzyżakami inflanckimi i miastem Rygą’³), równocześnie jednak, wedle Latopisu Nikonowskiego, Tata-rzy wojowali Litwę “).

Zestawienie powyższych faktów świadczy, że w latach 1336 do 1340 i poprzednich Giedymin był zajęty walkami z Zakonem, Moskwą i Tatarami. Nie wydaje się więc rzeczą prawdopodobną, aby w tym właśnie czasie rozpoczynał on nową wojnę o Podlasie przeciw Bolesławowi Jerzemu, związanemu, jak to wykazał autor, z książętami Mazowsza, których stosunki z Polską ulegały w tych latach stopniowej zmianie na lepsze. Przypuścić raczej należy, że Podlasie dostało się w ręce Giedymina wcześniej, jeszcze przed wstąpieniem na tron Bolesława Jerzego, najprawdopodobniej w latach 1323—1324. Książęta mazowieccy, którzy wskutek tego uczuli się zagrożeni i powstrzymani w swych zaborczych dążnościach w stronę Podlasia, wystąpili do walki i Giedyminem w 1336 r. lub może wcześniej, korzystając z tego, że przymierze polsko-litewskie uległo rozchwianiu się około 1331 t.^u) a Giedymin popadł w konflikty na Rusi z Krzyżakami; nic

7    W sprawie zajęcia Podlasia przez Giedymina__7

jest wykluczonem, że fakt śmierci Wańki płockiego, zięcia Giedymina, zaważył przytem także do pewnego stopnia. Wystąpienie Mazowszan spotkało się z energicznem przeciwdziałaniem ze strony Giedymina, co objawiło się w szeregu napadów litewskich na ziemię mazowiecką. Ostatecznym rezultatem tych walk, które zbliżyły w zupełności książąt mazowieckich do Kazimierza i dały początek ich współdziałaniu z królem na Rusi halickiej w 1340 r., było wydarcie Litwinom około tego czasu ziemi drohickiej, prawdopodobnie z pomocą Polski.

1

*) Kanonik sambijski, ScripL rer. Prus. I. 283; Wigand, ibid. II. 488-489.

*) Wigand 490; Km. samb. 281—281.

2

Wigand 490—491; Kurze preuis. Annalen, ScripL rer. Prus. III. 4.

**> Wigand 492—494; K a n. samb. 281.

“) Wigand 494 —4ł»; K a n. samb. 283.

^a) Wigand 497.

”) Bunge, Liv-K$th-Kurl. Urkdb. VI. nr. 3081.

“) Po In. Sobranije. X. 208.

“) Zajączkowski, Przymierze polsko-lit. 1325 r., Kwart. hist. XL-815-618.