maistre o papiezu029101

291

0    rzeczy sa_ objaśnieni, starają się ze swój strony dowieść przeciwnej opinii, to jest, źe Papież się wiośnie sprzeciwia połączeniu Chrześcian. Pewien biskup grecki ogłosił nawet, że nie widzi pomiędzy obydwoma hośoiobami innej zapory nad naczelnictwo Papieża 1),

1    tę prostę uwcge ze strony autora, słyszałem wspominaną w kraju katolickim, jako dowód, że komeczną jest rzeczą bardziej jeszcze ograniczyć najwyższą duchowną władzę. Kapłani i lewitowie fran-cuzcy, strzeżcie się; sideł, jakie na was zastawiono: bo dla zniesienia protestantyzmu pod wszelkiemi kształtami, radzą wam, a-byście s.ę stali sami protestantami. Otóż przeciwnie: bo podnosząc tylko władzę papiezką, przywrócicie kościołowi gailikańskie-mu właściwe stanowisko, i dawnym otoczycie go blaskiem. Powróćcie na dawne wasze stanowiska; kościół powszechny potrzebuje was, aby obchodzić godnie słynną epokę, której potomność nigdy bez głębokiego uwielbienia nie wspomni, epokę, mówię, w którejb}' Papież ujrzał się powrócoirm na tron powszechnego naczelnictwa przez wypadki, których przyczyny oczy wiście występują z szczupłego ludzkich środków zakresu.

XII. Żadna ludzka instjtucya nie trwała ośmnastu wieków, .en cud, który byłby wszędzie uderzającym, jest nim szczególniej w łonie ruchliwej Europy. Stan pokoju jest nieznośnym Europejczykowi, a charakter ten jego szczególniej się odznacza przy nie-ruchawości wschodniego mieszkańca. Mus; działać, musi przedsiębrać, musi wrnajcSwać i zmieniać wszvstko to, co podlega jego władzy. Polityka szczególniej nie przesiała zajmować nowatorskiego jeniuszu zuchwałych dzieci Jaj eta. W niespokojnej podejrzliwości, która ciągła baczność na ruchy władzy obudzą, jest zaprawdę wiele pychy, ale też i niejakie pojęcie praw człowiekowi przysługujących, a Bóg sam tylko zna odpowiedni stosunek przewagi obydwóch tych żywiołów. Wystarcza tu zastanowić się nad charakterem i sprawdzając fakt niezaprzeczony, zapytać się, jaka siła u-kryta mogła utrzymać tron papiezki śród tylu ruin, wbrew wszelkiemu możebnemu przypuszczeniu. Zaledwo Chryslyanizm ustalił się na świecie, już nie'ilościwi ludzie okropną wydają mu woj ię. Nurzają nową religia we krwi własnych dzieci. Odszczepieńcy z swćj strony uderzają kolejne na wszystkie jej dogmata. Na ich czele ukazuje się Aryusz, który przeraża świat do tego stopnia, iż zwątpił, źe jest Chrześciańskim. Julian z swoją potęgą, chytrościr,