0000042 (8)

484 Urazowe uszkodzenia narządu ruchu

f. Złamanie bocznego kłykcia kości udowej w płaszczyźnie czołowej (Fractura łrontalis condyli lateralis femoris)

Złamanie powstaje przy uderzeniu od przodu w boczny kłykieć piszczeli przy kolanie lekko zgiętym (wypadek samochodowy względnie motocyklowy). Masyw piszczeli ścina przy tym tylny odcinek kłykcia bocznego w płaszczyźnie równoległej do kierunku urazu i przesuwa go

Ryc. 230. Złamanie kłykcia bocznego w płaszczyźnie czołowej: a — stan przed zabiegiem; b — zespolenie przezskórne drutami Kirschnera; c — zespolenie otwarte z cięcia w linii złamania.

ku górze i ku tyłowi. Świeże złamania tego typu nastawia się łatwo ręcznym naciskiem na górno-tylną powierzchnię kłykcia z równoczesnym przywiedzeniem podudzia. Nastawienie jednak nie jest stabilne, gdyż odłamany kłykieć jest połączony z torebką stawową jedynie w górnym odcinku i zazwyczaj, mimo opatrunku gipsowego, ulega wtórnemu przemieszczeń iu.

I dlatego należy doraźne nastawienie zabezpieczyć półkrytym zespoleniem za pomocą dwu cienkich grotów Steinmanna, wprowadzonych przezskórnie od tyłu, poziomo wzdłuż przyśrodkowego zarysu mięśnia dwugłowego uda (m. biceps femoris). (ryc. 230 b). Końce grotów ścina się poniżej poziomu skóry. Kończynę unieruchamia się w wyproście i w nieznacznym przywiedzeniu podudzia, w tutorze gipsowym, na okres 4 tygodni. Izometryczne ćwiczenia mięśnia czworogłowego są konieczne od pierwszych dni po zabiegu. Groty można usunąć po zdjęciu gipsu.

W przypadkach zadawnionych kryte ani półkryte nastawienie zazwyczaj nie udaje się.

Otwarte nastawienie można wykonać z cięcia bocznego biegnącego wzdłuż szpary złamania. Cięcie zaczyna się przy przednim zarysie tractus iliotibialis, na szerokość 2—3 cm powyżej nadkłykcia i schodzi ku dołowi i przodowi do szpary stawowej, w pionie dolnego końca szpary złamania (ryc. 230 c).

W linii cięcia odsłania się szparę złamania i pod kontrolą wzroku ściąga odłamaną część kłykcia jednozębnym hakiem ku dołowi i ku przodowi. Dokładność nastawienia powierzchni stawowej kontroluje się po podłużnym lub poziomym nacięciu torebki stawowej w dolnym odcinku cięcia.

Nastawienie zabezpiecza się dwiema śrubkami wprowadzonymi z boku i przodu przez nie złamaną część kłykcia w część złamaną (ryc. 230 c).

Po zeszyciu tkanek miękkich unieruchamia się kończynę w opatrunku gipsowym sięgającym od końców palców do pachwiny, na okres 4 tygodni.

Dolecza się jak po świeżym złamaniu.

g. Złamania nad- i przezkłykciowe kości udowej (Fractura supra- et transcondylica femoris)

W następstwie uderzenia skierowanego poziomo od przodu w dolną rzepki, przy kolanie zgiętym pod kątem rozwartym a stopie ustalonej na pedale motocykla, nastąpiło złamanie dolnego bieguna rzepki skośnie od przodu i dołu ku tyłowi i ku górze, odłamanie tylnego odcinka kłykcia przyśrodkowego oraz tylnego odcinka głowy strzałki, z uszkodzeniem nerwu strzałkowego oraz poprzeczne złamanie nadkłykeiowe kości udowej. Podudzie łącznie z tylną częścią kłykcia przyśrodkowego uległo przesunięciu ku tyłowi. Po wyprostowaniu kończyny podudzie ustawiło się bagnetowato, przy czym dolny koniec trzonu uszkodził naczynia dołu podkolanowego z następowym przykurczem ischemicznym w obrębie podudzia i stopy.

Chory był leczony zachowawczo w jednym ze szpitali powiatowych.