08

Funkcje pieniądza :

1.    Pieniądz pełni funkcję miernika wartości - pieniądz kruszcowy pełnił tę funkcję realnie ( np. za zbroję rycerską trzeba było zapłacić określoną ilość złota). Natomiast pieniądz papierowy, który w swej istocie wartości nie posiada ( to tylko kawałek zadrukowanego papieru) pełni tę funkcje wyobrażeniowo. Niezależnie jednak od formy pieniądza istnieje pewna idealna miara (jednostka) wartości przypisana do pieniądza; taką jednostką jest np. 1 złoty, 1 dolar amerykański, 1 euro. Dzięki temu możemy porównywać towary (usługi) o zupełnie różnych cechach i funkcjach, a więc sprowadzić je do wspólnego mianownika, mierząc ich wartość - pieniądz zatem pełni funkcję jednostki obrachunkowej.

2.    Pieniądz jest środkiem cyrkulacji (obiegu). Polega ona na pośredniczeniu w transakcjach kupna i sprzedaży zawieranych na rynku przez kupujących i sprzedających. Pieniądz zatem ułatwia wymianę i pozwala ją rozciągnąć w czasie i przestrzeni.

3.    Pieniądz pełni funkcję środka tezauryzacji czyli gromadzenia skarbu. Najlepiej do tego nadaje się pieniądz kruszcowy, natomiast pieniądz papierowy może być gromadzony w postaci wymienialnych walut nie narażonych na utratę wartości w wyniku inflacji i raczej w krótszym okresie czasu.

4.    Pieniądz pełni funkcję środka płatniczego tzn. środka regulowania zobowiązań. Nie we wszystkich transakcjach następuje równoczesne przekazanie towaru i pieniądza wg wzoru T - P. Czasem transakcje przebiegają wg wzoru T - Z Z - P ( np. elektrownia dostarcza nam prąd (towar), powstaje nasze zobowiązanie wobec elektrowni, które regulujemy w późniejszym terminie.

5.    Pieniądz pełni funkcję pieniądza światowego - warunkiem uzyskania statusu waluty światowej jest duży potencjał gospodarczy, znaczny udział danego kraju w handlu światowym, stabilność cen. Warunki te spełniają tylko najbardziej rozwinięte gospodarczo kraje jak Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Japonia i kraje strefy euro.

W transakcjach międzynarodowych początkowo posługiwano się pieniądzem kruszcowym. Ale gdy transakcje nabierają charakteru trwałego, posługiwanie się pieniądzem kruszcowym stało się kłopotliwe i kosztowne (koszty przesyłki, ubezpieczenia złota, czasochłonność transportu. Ostatecznie w ciągu stuleci wykształciły się 2 podstawowe formy rozliczeń międzynarodowych międzynarodowych : a/ transakcje dewizowe b/ transakcje bezdewizowe.

Dewizy to zagraniczne środki pieniężne, które można stosować jako środki płatnicze w transakcjach międzynarodowych (technicznymi środkami uruchamiania dewiz to czeki, przekazy bankowe). Dewizowa forma rozliczeń jest bardzo wygodna, gdyż przy pomocy dewiz można dokonywać transakcji w każdej chwili, pod warunkiem wzajemnej wymienialności dewiz.

Transakcje bezdewizowe stosują kraje, które nie posiadają walut wymienialnych i które maja. za mało dewiz uzyskiwanych z eksportu własnych towarów lub usług. Wtedy można stosować wymianę barterową ( towar za towar w handlu międzynarodowym np. towary konsumpcyjne za gaz), lub tzw. clearing, który polega na dwustronnej wymianie naturalnej ( towar za towar) a pieniądz bierze udział tylko w ostatecznym rozliczeniu transakcji wymiennej między krajami.

W sferze obrotów międzynarodowych, gdy maja miejsce płatności między różnymi krajami, powstaje problem porównywania walut różnych krajów. Do takich przeliczeń służą kursy walutowe. Kurs walutowy jest to liczba mówiąca, ile jednostek waluty danego kraju, trzeba

-9-