0000073 (2)

Wreszcie tc oznacza prawie wyłącznie absorpcję. Tak więc osłabienie wiązki promieniowania w materii zależy głównie od absorpcji. Analogicznie do powyższego równania

liniowy (u₀) i masowy

współczynnik pochłaniania można zatem wyrazić

p-a T -|- (T_fl -j- 7t_a

W zakresie małych energii promieniowania (do 30 keV), jak też przy bardzo dużych energiach (powyżej 30 MeV), współczynnik pochłaniania równa się współczynnikowi osłabienia, gdyż zarówno w efekcie fotoelektrycznym, jak i w zjawisku powstawania par ma miejsce wyłącznie lub prawie wyłącznie absorpcja. Przy energiach pośrednich, ze względu na duży współudział w osłabianiu promieniowania rozproszenia komptonowskiego, \j._a mniej lub bardziej różni się od (x.

Masowy współczynnik pochłaniania w dużym stopniu zależy od średniej liczby atomowej absorbentu Z i od dhigości fali promieniowania. Z ryc. 19.12 wynika, że masowy

(i.

współczynnik osłabiania wody — szybko maleje ze wzrostem energii w granicach 10 do

P

100 keV. Przy energii 10 keV około 93% energii ulega absorpcji w toku zjawiska foto-elektrycznego, podczas gdy przy 100 keV tylko 2%; reszta podlega rozproszeniu korapto-nowskiemu. Przy energii 25keV obydwa procesy mają jednakowy współudział w osłabianiu promieniowania. W zakresie energii 100keV-2MeV osłabianie promieniowania zależy prawie wyłącznie od efektu Comptona, przy czym masowy współczynnik osłabienia w tym zakresie energetycznym stale maleje. W zakresie energii 3-10 MeV do głosu dochodzi efekt tworzenia par, który przy 25 MeV jest równoważny zjawisku Comptona. W tym

Ryc. 19.12. Masowe współczynniki osłabienia i pochłaniania w wodzie jako funkcja energii fotonów (wg Hine, Browncll).

373