śei i to prawie wyłącznie z klasy zamożnej l), spustoszenia jakie corocznie sprawiają pożary, bez względu na to, czy koszta ich opłaca sam poszkodowany, czy instytucya, w której się zabezpieczył, są niepowetowaną dla społeczeństwa stratą. Ażeby sobie o nich zrobić wyobrażenie, zestawiamy wykaz statystyczny pożarów z różnych części naszego kraju. W ostatnich czasach stały się przedmiotem bardzo starannej rćgestracyi, gdy obok władzy rządowej kontrolują je ze względów finansowych prywatne instytucye asekuracyjne. Ponieważ atoli każda z tych instytuoyj pilnuje tylko własnego interesu w zakresie swoich ubezpieczonych, danych przeto odnoszących się do ogólnej 1. pożarów szukać możemy tylko w statystyce rządowej, która nieko-niecznie śpieszy z ich udzieleniem. O ile takowe zebrać zdołaliśmy, tu przedstawiamy:
W Królestwie Polskiem, przecięc-iowo z okresu lat 1865- 1874-przypada rocznie 2197 pożarów. Szkody zrządzone przez pożary rocznie wynoszą średnio 2525597 rubli 2).
W dziewięciu Guberniach Zachodnich Cesarstwa, z przeciągu lat 1860—69 przypada rocznie 2877 pożarów, z lego w sześciu guberniach: Litwy i Białorusi, tak zwanych „Północnozachodnich" 1456 pożarów’, w 3-cli gub. „Południowozachodnieh" czyli Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1421. Wysokość szkód na Litw ie 3287693 rs., w gub. „połuduiowozaehodnieh1, 1938375.
W Galicyi w przeciągu lat 1872—77 rocznie 1886 pożarów ze szkodą 4835077 złr.
W Xięztwie Poznańskiem, posiadamy cyfrę pożarów z jednego tylko roku 1882, wynosi 1033, wysokości strat nie podano. Obliczamy ich wartość podług średniej skali z trzech innych dzielnie kraju.
Corocznie więc puszczamy z dymem wartość około 70 milionów złp. t. j. pracę roczną jakich 50000 osób. Zapewne, nieuchronna to
') Tak np. z 5384 budowli w Galicyi zniszczonych lub uszkodzonych pożarami w r. 1876 wykazało się tylko 1287 czyli mniój niż 7« asekurowanych a na 3589030 złr. szkód likwidowanych tylko 892735 złr. wynagrodzenia udzielono poszkodowanym.
2) Szczegółowa statystyka pożarów w V zeszycie wydania urzędowego: „Statisticzeskij Wremiennik Rossijskoj Impierii, izd. Centr. Stat. Komit. Ministerstwa Wnutr. Dieł. Petersburg 1872. Co do ziem w zaborze prusko-austryackim—źródła wymienione w odsyłaczu 1-m rozd. III,