— 136
bez względu na to, czy ona jest nową czy starą. Dyamcnt jest zawsze cennym, ba nawet z wiekiem zyskuje na wartości. Uciecha w szukaniu i znajdowaniu prawdy prowadzi dziecko do pewnego osiągnięcia onejże. Każde zwycięstwo ducha w osiągnięciu pojedynczych prawd jest nową podnietą do dalszych zdobyczy duchowych. »Prawda musi być zawsze dla samego wychowawcy czcigodną i świętą. Niech okazuje tę swoją cześć przy każdej okoliczności nietylko w słowach, lecz osobliwie przykładem, swoim żywym zapałem w dalszem własnem kształceniu się, serdeczną uciechą przy nowych odkryciach i niekłamanym szacunkiem dla wszystkiego, bez względu na to, czy stare czy nowe, byle tylko było prawdziwe* (Stapfj.
b) Szczególniej niech zważa nauczyciel na rodzaj i sposób nauki, ażeby uciechę dzieci w uczeniu się utrzymać i powiększyć. Gruntowność bez luk i energiczne postępowanie naprzód, konsekwencya, ciepły, żywy wykład, odpowiednie zatrudnienie obudzają uciechę i zadowolenie. Im więcej dzieci przy zdobywaniu wiedzy same muszą być czynne, im więcej potrafi nauka ich siły i działalność podniecić, tern większą będzie ochota i zamiłowanie do nauki. Gdy dzieci czują, że postępują naprzód; gdy przy pomocy nauczyciela jedną trudność po drugiej szczęśliwie przezwyciężają; gdy korzyść tego czego się nauczyły, przez zastosowanie w domowem prakty-' cznem życiu same pojmują: wtedy rośnie dążność do poznania prawdy i odwaga do podjęcia wszelkich trudów, celem wszechstronnego i gruntownego przyswojenia sobie onejże.
c) Korzystaj z uciechy wychowanków, jakiej doznają przy trafnem rozwiązaniu zadania i z niezadowolenia w razie nieudania się, ażeby ich do nowej gorliwości podniecić. Również apelować trzeba do ambicyi i obudzać między uczniami ożywioną emulacyę. Także nagrody miernie i sprawiedliwie zastosowane sprawią osobliwie u młodszych uczniów dobry skutek. Wynagradzać jednak należy nie talent, gdyż to jest dar Hoży, lecz pilność i wykonanie.
d) Przedstawiaj wychowankowi pouczające przykłady, które okazują, co człowiek wytrwałą pilnością zdziałać może. Historya kościelna i powszechna dostarczają nam mnóstwo takich przykładów.