page0253

NAZWY TERENOWE

cydują prawie wyłącznie nazwy lądowe (57%; 5% nazw wodnych), natomiast jednoskładnikowe struktury przymiotnikowe charakterystyczne są dla nazw wodnych {Dziedzinny, Podmostny, 32%; 5% w nazwach lądowych). Znacznie częstsze wśród hydronimów są także zestawienia właściwe {Młyńska Przykopa, Podpolna Sadzawka, 21%; 8% wśród nazw lądowych). Równoważne niemal miejsce w obu grupach nazw zajmują jednoskładnikowe struktury rzeczownikowe {Borek, Wy-rąbaniec, 30% w nazwach lądowych, 42% w wodnych). Wszystkie przedstawione typy formalne i znaczeniowe dawnej mikrotoponimii cieszyńskiej kontynuowane są w zbliżonych proporcjach we współczesnych nazwach terenowych regionu.

Dawne i nowsze warstwy mikrotoponimiczne Śląska Cieszyńskiego potwierdzają tezę o regionalizacji procesów nazwotwórczych. Obejmuje ona zarówno zasięgi typów nazewniczych, jak i cechy jakościowe, uzależnione od właściwości lokalnych i wewnętrznego zróżnicowania gwarowego.

W nazewnictwie tego obszaru odbija się też specyfika owej „regio-nalności", związana z wpływami międzyjęzykowych (interdialektal-nych) kontaktów na pograniczu śląsko-morawskim i na obszarze tzw. kolonizacji wołoskiej, która w XV-XVI wieku dotarła falą słowacko--wołoską na Śląsk (por. np. wpływy słowackie w nazwach strefy beskidzkiej: Błatny, Mraźnica, Przełącz; „wołoskie" ślady językowe: Grapa, Groń, Kiczera, Sigła; a także nazwy z „laską" lokalizacją gwarową: Krkawica, Słatinka, Uhemik).

WSPÓŁCZESNE ZASOBY MIKROTOPONIMICZNE W ŚWIETLE GEOGRAFII NAZEWNICZEJ

Regionalne i lokalne systemy mikrotoponimiczne ulegają stałym przeobrażeniom w wyniku dokonujących się przemian środowiskowych oraz aktualizowania i modyfikowania procesów nazwotwórczych, determinowanych przez zmiany środowiska naturalnego, stosunki gospodarczo--ustrojowe i społeczne. W poszczególnych fazach kształtowania się i rozwoju mikrotoponimii regionalnej pokolenia ludowych twórców nazw terenowych wzbogacają zastane zasoby nazewnicze nowymi tworami, odpowiadającymi aktualnym potrzebom komunikatywnym, dostosowanymi do nowych tendencji onimicznych. Brak ciągłości w dokumentowaniu dziejowego formowania się odpowiednich systemów lokalnych i luki badawcze nie pozwalają na pełne zobrazowanie zjawisk kontynu-

249