page0251

NAZWY TERENOWE

Zadwomy, a także typu Międzydole, Podgaj oraz Nadstawnik, Zarzecznik). Pozostałe typy nazw lokalizujących reprezentowane są rzadziej (Pazu-chowski Las : n. ter. Pazuchy, Ohtaźczonka : Obtaziec; a także Pośrzednie Podłęże, Spodnia).

Nazewnicze twory przyimkowe wypełniają ponad połowę (57%) całego zasobu jednostek mikrotoponimicznych, poświadczonych w dokumentacji katastralnej. Ilościowy wskaźnik dominacji nazw typu prepozycyjnego należy jednak ujmować na geograficzno-strefowym tle zróżnicowania jego produktywności. Zjawisko zdominowania innych (nieprzyimkowych) typów szczególnie jaskrawo bowiem uwidacznia się w obrębie wspólnot komunikatywnych rozproszonych przy-siółkowo, zagospodarowujących rozczłonkowane tereny śródgórskie (podgórskie) strefy beskidzkiej regionu. Na jego nizinnym obszarze ten typ mikrotoponimiczny jest rzadki i ustępuje wyraźnie innym, głównie jednoskładnikowym nazwom substantywnym (typu Kopanina, Łany). Można sądzić, że właściwości obiektów (duże urozmaicenie rzeźby terenu, rozdrobnienie ziemi) oraz stosunki społeczno-gospodarcze i osadnicze sprzyjały wyborom motywacji lokalizacyjnych, których przewaga odzwierciedliła się w strukturach przyimkowych. Funkcyjna konkurencyjność tych struktur, reprezentujących 8 różnych modeli formalnych, rozgrywa się w obrębie zestawu 8 (z 15 notowanych) przyimków o najwyższej frekwencji nazewniczej. Ustalona hierarchia ogólna: na, pod, nad, w, przy, za, u, od różnicowana jest przez wyznaczniki strefowe.

Zdecydowaną przewagę motywacji topograficznej poświadczają też nazwy charakteryzujące (typu Bełk, Chełm, Grapy, Grądzik, Groniczek, Sigła, Snozie, Wądolica, Źródliska — odnoszące się do nazywanego miejsca; Bagniec, Barzelisko, Kamienite, Moczarka, Skalniaty, Trząska — związane z właściwościami podłoża, gleby; Krzywiec, Łamany Dół, Skośnica, Stożek — motywowane kształtem obiektów oraz innymi właściwościami: Dziurawy, Parszywka, Wiatrowisko, Wymyte, a także florą i fauną: Borowisko, Brzezinna, Cisówka, Mszany, Ołszyniok, Rokicionka; Bobrowa, Borsuczy, Jastrzębiec, Orła, Wilczok — łącznie 21%).

Motywacja kulturowa ma w tym regionie niezbyt bogatą XVIII-wieczną dokumentację nazewniczą (zaledwie ok. 8%), przy czym znacznie przeważają nazwy z motywacją materialną (związane z kulturą rolną: Kopanica, Łazy, Nowocina, Rolica, Żarek; pasterską: Baranina, Cielęciorka, Koszaronka, Skotniczny; leśną: Bartne, Czerchla, Naton, Porębisko, a także z urządzeniami terenowymi i budownictwem: Błejchówka, Dworowisko,

247