1.1 Wprowadzenie
Analiza Drzewa Niezdatności (FTA - Fault Tree Analysis) jest techniką używaną do analizy systemów w celu określenia przyczyn i prawdopodobieństwa wystąpienia określonego niepożądanego zdarzenia (UE - Undesired Event). Analiza ta jest wykorzystywana do oceny dużych, złożonych, a także dynamicznych systemów. Pomaga zrozumieć przyczyny powstawania problemów i dzięki temu im zaoobiegać. Opierając się na rygorystycznej, uporządkowanej metodologii Analiza Drzewa Niezdatności pozwala analitykowi zamodelować kombinacje wszystkich zdarzeń, które mogą doprowadzić do niepożądanego zdarzenia (UE). Niepożądanym zdarzeniem może być zagrożenie w rozpatrywanym systemie lub wypadek, który miał miejsce i którego przyczyny są badane.
Drzewo Niezdatności jest to model, który bazuje na logice matematycznej i który w sposób graficzny przedstawia różne kombinacje możliwych zdarzeń (zarówno zdarzeń niezdatności jak i zdarzeń opisujących normalna pracę systemu). Jest to metoda dedukcyjna - kierunek analizy prowadzi od problemu ogólnego do przyczyn tego problemu. Zaletą Analizy Drzewa Niezdatności jest prostota jej przeprowadzania i łatwość zrozumienia. Umożliwia ona wgląd w pracę systemu i pokazuje wszystkie możliwe przyczyny analizowanego problemu.
Drzewa Niezdatności budowane są w oparciu o bramki logiczne i bloki przedstawiające poszczególne zdarzenia. Drzewa stanowią model pokazujący wzajemne relacje pomiędzy przyczynami i skutkami prowadzącymi ostatecznie do niepożądanego rezultatu. Model graficzny systemu może zostać następnie przekształcony w model matematyczny w celu obliczenia prawdopodobieństwa wystąpienia UE. Początkowa struktura Drzewa Niezdatności jest na bieżąco aktualizowana w celu zapewnienia zgodności ze stanem rozwoju projektu systemu.
Istnieją dwa główne zastosowania Analizy Drzewa Niezdatności. Bardziej powszechne jest zastosowanie proaktywne, przeprowadzane podczas rozwoju systemu w celu wpływania na projekt poprzez przewidywanie i zapobieganie przyszłym problemom. Innym zastosowaniem jest reaktywna Analiza Drzewa Niezdatności, przeprowadzana już po wystąpieniu wypadku. Metodologia w obu zastosowaniach jest identyczna, jedyną różnicą jest to, że reaktywna Analiza Drzewa Niezdatności korzysta także z danych otrzymanych na podstawie wypadku (wykorzystywana jest w niej także dodatkowa bramka dowodu zdarzenia).
Analiza Drzewa Niezdatności może zostać przeprowadzona w każdej fazie cyklu życia systemu - od koncepcji do użytkowania. Powinna być ona jednak przeprowadzona jak najwcześniej w procesie projektowania, ponieważ im wcześniej są wprowadzane niezbędne modyfikacje, tym mniej kosztują.
str. 1