nie patogennych bodźców pracy zawodowej i ochrona przed następstwem stresów.
Każdy zawód i każde miejsce pracy ma wpływ na narząd ruchu i postawę ciała. Opracowania sposobów zapobiegania ujemnym wpływom pracy w kilku zakładaćh produkcyjnych podjął się Zakład Medycyny Sportu Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie. Dotychczas przygotowaliśmy kinezyprofi-laktyki dla górników, uczniów ZSG, pracowników „Fabosu", kierowców samochodowych, a nawet programy dla poszczególnych stanowisk pracy, np. rymami. Kierownictwa wspomnianych zakładów pracy wprowadzają nasze zalecenia dotyczące kinezyprofilaktyki, które wymagają niejednokrotnie zmiany budowy stanowiska pracy. Przeprowadziliśmy dalsze badania, które wykazują w wielu wypadkach zahamowanie dalszego rozwoju wad postawy i zmian pa-
H 3 min. przerwy w procy na ćwicz, korektywne [IlllllilllU pieszo do pracy i do domu |: ; J gimnastyka poranna
ćwiczenia korektywne
odpoczynek bierny spacer
Ryc. 2. Aktywność ruchowa w ciągu doby
tologicznych prowadzących do dolegliwości. Pozwala to uniknąć leczenia i strat czasu pracy spowodowanego zwolnieniami chorobowymi. Proponujemy model postępowania kinezyprofilaktycznego, pozwalającego na utrzymanie wystarczającej w każdym zawodzie sprawności narządu ruchu, układu krążenia i oddychania, do którego zaliczamy:
— codzienną gimnastykę poranną,
— piesze dojście do pracy i z pracy do domu,
— 3 kilkominutowe przerwy w pracy i wykorzystanie ich na tzw. „ćwiczenia korektywne",
— odpoczynek bierny w odpowiednio dobranych pozycjach,
— gimnastykę korektywną w godzinach wieczornych,
— spacer relaksujący przed snem.
PIŚMIENNICTWO
Gwożdziewicz. Hirsch, Horal, Morsztyn: Biuletyn Naukowy nr 21 Instytutu Medycyny Pracy w Przemyśle Węglowym i Hutniczym. Sosnowiec 1973, str. 179—197.