159 jpeg

ISBN 97S-KMH-I-WH-0. O by \VN PWN 2007

ROZDZIAŁ 5 Standardowy model handlu 14?

Skutki subsydium eksportowego

Cła i subsydia eksportowe czysto traktuje się jaku podobne środki polityki handlowej, ponieważ oba wydają się wspierać krajowych producentów. Oddziałują one jednak na terms of trade w przeciwnych kierunkach. Załóżmy, że Kraj przyznaje subsydium w wysokości 20% dla każdej dowolnej ilości eksportowanej tkaniny. Przy każdym danym układzie cen światowych subsydium takie podniesie w Kraju cenę wewnętrzną tkaniny względem żywności o 20%. Wzrost względnej ceny tkaniny skłoni producentów w Kraju do wytwarzania większej ilości tkaniny i mniejszej ilości żywności, a konsumentów do zmniejszenia zakupów tkaniny i do zwiększenia zakupów żywności. Jak pokazano na rysunku 5.10, subsydium zwiększy światową względną podaż tkaniny (z RS^[ do RS¹) oraz zmniejszy światowy względny popyt na tkaninę (z RD¹ do RD¹), przesuwając punkt równowagi z 1 do 2. Krajowe subsydium eksportowe pogorszy więc tenns of trade Kraju i poprawi terms of trade Zagranicy.

Konsekwencje zmian terms of trade: kto zyskuje, a kto traci?

Pytanie, kto zyskuje, a kto traci z powodu ceł i subsydiów eksportowych, trzeba rozpatrywać z dwóch punktów widzenia. Po pierwsze, jest to kwestia międzynarodowego podziału dochodu, po drugie zaś kwestia podziału dochodu wewnątrz każdego z krajów.

Międzynarodowy podział dochodu. Jeśli Kraj nakłada cło, to poprawia swoje terms of trade kosztem Zagranicy. Zatem cła przynoszą szkodę reszcie świata.

Oddziaływanie na dobrobyt Kraju nie jest już tak jednoznaczne. Poprawa terms of trade przynosi korzyść Krajowi, jednak cło pociąga za sobą również koszty, wynikające z deformacji struktury produkcji i konsumpcji w gospodarce Kraju (zob. rozdział S). Korzyści wynikające z poprawy terms of trade będą przeważały nad stratami wynikającymi z deformacji tylko wtedy, kiedy cło nie jest zbyt wysokie. Pokażemy dalej, jak ustalić optymalną taryfę celną maksymalizującą korzyść netto. (Dła krajów małych, które nic mogą mieć dużego wpływu na swoje terms of trade, optymalne cło jest bliskie zeru).

Oddziaływanie subsydium eksportowego jest zupełnie oczywiste. Terms of trade Zagranicy poprawiają się kosztem Kraju i tym samym wyraźnie poprawiają zagraniczny dobrobyt. Przy tym Kraj traci z powodu pogorszenia terms of trade. a także z powodu deformacji wynikających z jego własnej polityki.

Jak się wydaje, z analizy tej wynika, żc stosowanie subsydiów eksportowych nigdy nic ma sensu. Rzeczywiście trudno wyobrazić sobie taką sytuację, w której subsydia eksportowe służyłyby narodowemu interesowi kraju. Stosowanie subsydiów eksportowych jako narzędzia polityki handlowej zwykle wiąże się raczej ze szczególnymi cechami jakiejś polityki handlowej niż z logiką ekonomiczną.