1�ndida albicans

Rozdział 42

Drożdżaki i grzyby dimorficzne

Arthur Di Salvo tłum. E. Piotrowska

ZAKAŻENIA SPOWODOWANE PRZEZ DROŻDŻAKI. Istnieje wiele gatun ków drożdżaków, które mogą być patogenne dla człowieka. W niniejszym rozdziale są opisane tylko dwa rodzaje: Candida i Cryptococcus.

Kandydoza jest ogólnym określeniem szerokiego -zakresu zakażeń wywołanych przez wiele różnych gatunków grzybów z rodzaju Ojindidą. '■ Gatunkiem będącym najczęstszą przyczyną kandydozy jest C. albicans, która jest powszechnym drobnoustrojem komensal-nym.

1.    Epidemiologia

a.    Występowanie. Drożdżaki z rodzaju Candida, a zwłaszcza C. albicans, która jest pospolitym drobnoustrojem komensalnym, są rozpowszechnione na całym świecie. C. albicans występuje u 40-80% zdrowych ludzi i należy do fizjologicznej flory przewodu pokarmowego.

b.    Czynniki predysponujące do zakażenia. Do zakażenia drożdżakiem z rodzaju Candida dochodzi zwykle w przypadku upośledzenia odporności komórkowej organizmu, zaburzeń składu flory przewodu pokarmowego albo innych zaburzeń prawidłowego funkcjonowania organizmu.

(1)    Upośledzona odporność komórkowa albo neutropenia są czynnikami usposabiającymi do uogólnionego zakażenia grzybiczego

(2)    Przedłużona antybiotykoterapia zaburza prawidłową florę przewodu pokarmowego i umożliwia nadmierny wzrost drożdżaków Candida i ich rozprzestrzenianie się w organizmie drogą krwionośną.

(3)    Zabiegi inwazyjne, takie jak wszczepienie sztucznej zastawki serca albo długotrwałe cewnikowanie, predysponują do zakażeń drożdżakowych.

2.    Objawy kliniczne

a.    Kandydoza powierzchowna. Jest to najczęstsza postać kandydozy i dotyczy skóry i błon śluzowych. Występuje zwłaszcza u pacjentów leczonych antybiotykami o szerokim zakresie działania.

b.    Kandydoza uogólniona. Drożdżaki przedostają się do krwi i rozprzestrzeniają się po całym organizmie. U pacjentów z upośledzoną odpornością (zwłaszcza ze swoistym upośledzeniem odpowiedzi komórkowej na antygeny Candida albicans) może rozwinąć się rozsiane zakażenie skóry i błon śluzowych lub zakażenia narządowe (np. zapalenie płuc, zapalenie wnętrza gałki ocznej, zakażenie nerek).

c.    Zapalenie wsierdzia może wystąpić u pacjentów z wszczepionymi sztucznymi zastawkami.

3. Rozpoznanie

a. Kandydoza powierzchowna jest zwykle rozpoznawana na podstawie objawów klinicznych, ale może być potwierdzona przez dodatni wynik badania preparatów