208 jpeg

P R Kniiuaan. M OtotlWd. Ebtn^niamitibytunmlmni. Teoria i poUtyia T 1, Warszawa20l)X ISBN 978-W-fll-l4Sl4-0 ■' by WN PWN 2<i07

192 CZĘŚĆ I Teoria wymiany międzynarodowe!

Dumping

Model konkurencji monopolistycznej pozwala nam zrozumieć, jak rosnące przychody skali wpływają na zwiększenie handlu międzynarodowego. Jednak jak )uż zauważyliśmy, w modelu tym z założenia nic uwzględnia się wielu problemów, jakie mogą się pojawić, kiedy firmy są niedoskonale konkurencyjne. Analiza oparta na konkurencji monopolistycznej wykazuje, że niedoskonała konkurencja jest konsekwencją korzyści skali, ale nie koncentruje się na możliwych skutkach niedoskonałej konkurencji dla handlu międzynarodowego.

W rzeczywistości niedoskonała konkurencja ma istotne znaczenie dla handlu międzynarodowego. Najbardziej uderzającym zjawiskiem jest to. że firmy niekoniecznie ustalają tę samą cenę na dobra eksportowane i sprzedawane konsumentom krajowym.

Ekonomika dumpingu

Na rynkach niedoskonale konkurencyjnych firmy niejednokrotnie ustalają mną cenę na produkt przeznaczony na eksport, a inną wtedy, kiedy jest on sprzedawany na rynku krajowym. Taką praktykę stosowania różnych cen dla różnych konsumentów nazywamy dyskryminacją cenową. Najbardziej powszechną formą dyskryminacji cenowej jest dumping, czyli taka polityka cenowa, w przypadku której firma ustala niższą cenę na dobra eksportowane niż na te same dobra sprzedawane w kraju. Dumping jest w polityce handlowej kwestią niezwykle kontrowersyjną. Zazwyczaj jest uznawany za nieuczciwą praktykę i objęty specjalnymi regulacjami oraz sankcjami. Spór na temat polityki w odniesieniu do dumpingu omówimy w rozdziale 9. Na razie przedstawimy podstawową analizy ekonomiczną zjawiska dumpingu

Dumping może wystąpić tylko wtedy, kiedy spełnione są dwa warunki. Po pierwsze, gałąź przemysłu musi być niedoskonale konkurencyjna, firmy zatem ustalają ceny, a nie są Cenobiorcami. Po drugie, rynki muszą być rozdzielone, tak że krajowi konsumenci nie mogą kupować dóbr przeznaczonych na eksport. Tylko w tych warunkach lirnia-monopolista może Się zdecydować na stosowanie dumpingu.

Następujący przykład pokazuje, w jaki sposób dumping może być optymalną strategią firmy maksymalizującej zyski. Wyobraźmy sobie firmę, która sprzedaje 1000 jednostek dobra w kraju i 100 za granicą. Obecnie firma, sprzedając dobro po 20 dolarów za sztukę w kraju, otrzymuje jedynie 15 dolarów za jednostkę eksportu. Jak można by się spodziewać, firma powinna uznać, źc dodatkowa sprzedaż w kraju będzie znacznie bardziej zyskowna niż dodatkowa sprzedaż za granicą.

Załóżmy jednak, że zwiększenie sprzedaży o l jednostkę na którymkolwiek z rynków wymaga obniżenia ceny o 0,01 dolara. Wobec tego zmniejszenie ceny krajowej o jednego centa zwiększy sprzedaż o jedną sztukę, co pozwoli zwiększyć przychód o 19,99 dolara, ale zmniejsza o 10 dolarów przychody z 1000 sztuk początkowo sprzedawanych za 20 dolarów, 'l ak więc krańcowy przychód ze sprzedaży