P R Krugman. M. Obstleld. Cfommiumreióyniiroift/iui. Teorio i pr/lmia T 1. Warszaw* 2008 ISBN 97R-8MII-I48I4-0. O by WN PWN 2007
292 CZĘŚĆ II Polityka handlowa
Konsekwencje stosowania najważniejszych narzędzi polityki handlowej podsumowuje tabela 8.1. Porównuje ona skutki czterech głównych narzędzi polityki handlowe) dl3 dobrobytu konsumentów, producentów. rządu i całego kraju.
Tabela 8.1
Skutki stosowania różnych narzędzi polityki handlowej
Wyszczególnienie |
Cło |
Subsydium eksportowe |
Kwota importowa |
Dobrowolne ograniczenia eksportowe |
Natfwy2ka producenta |
toinie |
toinie |
roi nić |
ruinie |
Nadwyżka konsumenta |
spasa |
spada |
spada |
spada |
Przychody rząctu |
rosną |
spadają (rosną wydatki rządu) |
mc zmieniają się {renty dla posiadaczy licencji) |
nie zmierzają się (renty cla cudzoziemców) |
Ogólny dobrobyt kraju |
niejednoznaczny (spada w kraju małym) |
spada |
niejednoznaczny (spada w kiaiu małym) |
•spada |
Tabela ta nic wygląda jak reklama intcrwcncjonistyczncj polityki handlowej. Wszystkie cztery narzędzia polityki przynoszą korzyści producentom, a straty konsumentom. Ich skutki dla dobrobytu całego społeczeństwa są w najlepszym wypadku niejednoznaczne: dwa z tych narzędzi zdecydowanie obniżają poziom dobrobytu w kraju, podczas gdy cła i kwoty importowe są potencjalnie korzystne tylko dla krajów dużych, które mogą obniżać światowe ceny.
Dlaczego w takim razie rządy tak często podejmują działania mające zmniejszyć import lub promować eksport? Zajmiemy się tą kwestią w rozdziale 9.
1. W przeciwieństwie do naszej wcześniejszej analizy, w której zwracaliśmy szczególną uwagę na interakcje rynków w warunkach równowagi ogólnej, w przypadku polityki handlowej wystarcza zazwyczaj analiza w ramach równowagi cząstkowej.
2. Cło wprowadza klin między zagraniczną a krajową cenę, podnosząc cenę krajową, ale o mniej niż wynosi stawka Celna. Ważnym i szczególnym przypadkiem jest kraj „mały", który nie może w istotny sposób wpływać na ceny zagraniczne. W kraju małym cło w pełni przenosi się na ceny krajowe.