324

ROZDZIAŁ 9 Ekonomia polityczna i polityka handlowa 311

przykładem ilustrującym, w jaki sposób protekcjonizm prowadzi do nieefektywnej skali produkcji, jest argentyński przemysł samochodowy, który powstał dzięki ograniczaniu importu. Fabryka o efektywnej skali powinna produkować od 80 000 do 200 000 samochodów rocznic. W 1964 roku w Argentynie produkowano w sumie tylko 166 000 samochodów, a w sektorze funkcjonowało 13 firm! Niektórzy ekonomiści twierdzą, że konieczność ograniczania nadmiernej liczby firm na rynku i niedopuszczania tym samym do nieefektywnej skali produkcji jest argumentem przemawiającym za wolnym handlem wykraczającym poza standardową analizę kosztów i korzyści.

Innym argumentem na rzecz wolnego handlu jest to, że stwarza on dla przedsiębiorców bodźce do szukania nowych kierunków eksportu i sposobów konkurowania z importem. Wolny handel stwarza zatem więcej okazji do uczenia się i wdrażania innowacji w porównaniu do handlu „zarządzanego”, kiedy to o strukturze importu i eksportu decyduje rządzący- W rozdziale 10 rozważamy doświadczenia krajów mniej rozwiniętych, które odkryły nowe możliwości eksportu po przestawieniu się z systemu kwot importowych i ceł na hardziej otwartą politykę handlową.

Te dodatkowe argumenty przemawiające za wolnym handlem przeważnie trudno jest przedstawić w ujęciu ilościowym. W 1985 roku kanadyjscy ekonomiści, Richard Harris i David Cox, próbowali obliczyć korzyści z wolnego handlu Kanady ze Stanami Zjednoczonymi, uwzględniając korzyści z bardziej efektywnej skali produkcji w Kanadzie. Obliczono, źc realny dochód w Kanadzie wzrósłby o 8,6%, a więc około trzy razy więcej, niż szacują ekonomiści nie uwzględniający korzyści skali-.

Jeśli dodatkowe korzyści z wolnego handlu są aż tak znaczne, jak wierzą niektórzy ekonomiści, to koszty deformacji w handlu spowodowane przez stosowanie cel. kwot, subsydiów eksportowych i innych narzędzi są również większe, niż wykazuje to tradycyjna analiza kosztów i korzyści.

Polityczne argumenty przemawiające za wolnym handlem

Polityczne argumenty przemawiające za wolnym handlem odzwierciedlają to, że w praktyce często polityczne zaangażowanie po stronic wolnego handlu może być dobrym rozwiązaniem, nawet jeśli w teorii mogą istnieć rozwiązania lepsze. Jak często twierdzą ekonomiści, w praktyce polityka handlowa jest zdominowana przez grupy interesów, a nic uwzględnia kosztów i korzyści w skali krapi. Teoretycznie można czasem wykazać, że pewien zestaw ceł i subsydiów importowych mógłby się przyczynić do wzrostu dobrobytu kraju, ale w rzeczywistości każda agencja rządowa, która próbuje realizować skomplikowany program interwencji, prawdopodobnie zostanie przechwycona przez określone grupy interesu i zostanie przekształcona w narzędzie redystrybucji dochodu na korzyść politycznie wpływowych sektorów.

' /.<*. KtcharJ Harris, Da»id Cox, TrjJr. biJustrijl Policy, jnJ CjiuiJun Manu/cutunug, On tan<i Economic Omncil. Toronto H>»4 o»az tyci* samych autorów. Tra<i< IMttralłtaHon mul Indus-troił Organrtótion: SomeEconomie Estimatei for Ctir/jJj, 'Journal of Polttic.il Econom)■", luty 19X5. s. 115-145.