ROZDZIAŁ 9 Ekonomia polityczna i polityka handlowa 345
1. Jakkolwiek niewiele krajów rzeczywiście prowadzi całkowicie liberalnej politykę handlową, większość ekonomistów utrzymuje, że polityka wolnego handlu icst pożądana. Ten pogląd opiera się na trzech rodzajach argumentów. Pierwszy z nich to ekonomiczne korzyści z tytułu wzrostu efektywności po wprowadzeniu wolnego handlu, bezpośrednio wynikające z analizy kosztów i korzyści. Po drugie, wielu ekonomistów uważa, że wolny handel przynosi dodatkowe korzyści, których nie może objąć standardowa analiza ekonomiczna. Wreszcie z powodu trudności z przełożeniem skomplikowanej analizy ekonomicznej na faktyczną politykę nawet ci, którzy nic sądzą, aby polityka wolnego handlu była najlepszą wyobraźalną polityką, uważają ją jednak za najlepszy punkt odniesienia.
2. Istnieje rzeczywiście jeden racjonalnie uzasadniony argument na rzecz rezygnacji z wolnego handlu. Zgodnie / tym zasadniczo poprawnym argumentem, kraje mogą poprawić relacje cen w wymianie (lerms of irade) przez optymalną taryfę celną i podatek eksportowy. Małe kraje nie mogą wpłynąć na ceny towarów importowanych i eksportowanych, a więc nie mogą używać cel czy innych narzędzi polityki handlowej do polepszenia lerms of Irade. Natomiast duże kraje mogą wpływać na lerms of Irade, ale nakładając cła mogą złamać międzynarodowe porozumienia handlowe, prowokując działania odwetowe (retai ację).
3. Inny argument przemawiający za rezygnacją z wolnego handlu opiera się na koncepcji zawodności rynku krajowego. Jeśli rynek krajowy, taki jak np. rynek pracy, nic funkcjonuje poprawnie, to rezygnacja z wolnego handlu może zredukować skutki niepoprawnego działania tego rynku. Teoria drugiego najlepszego rozwiązania mówi, że jeżeli jeden rynek nic funkcjonuje prawidłowo, to powstrzymywanie się rządu przed interwencją na innych rynkach nie |cst już optymalną polityką. Cło może zwiększyć poziom dobrobytu, jeżeli istnicic krańcowa korzyść społeczna wynikająca z produkcji dobra, nic w pełni uwzględniona przez miary nadwyżki producenta.
•ł. Mimo że przypadki zawodności rynku występują dość często, nie należy zbyt często używać tego argumentu w dyskusjach o polityce handlowej. Po pierwsze, jest to głównie kwestia wewnętrznej polityki gospodarczej kraju, a nie jego polityki handlowej. Cla są zawsze gorszym, czyli „drugim po najlepszym" narzędziem łagodzenia skutków zawodności rynku krajowego, które należy naprawiać u źródeł. Ponadto trudno jest aż tak precyzyjnie /diagnozować zawodności rynku, aby to pomagało w ustalaniu odpowiednich kierunków polityki.
5. W praktyce w polityce handlowej przeważają kiytcria wiążące się z. podziałem dochodu. Nic ma jednego tylko sposobu opracowywania modelu polityki handlowej, ale można zaproponować kilka użytecznych koncepcji. Politolodzy często twierdzą, że polityka jest wynikiem konkurencji między partiami politycznymi, które starają się zdobyć możliwie najwięcej głosów. W najprostszym przypadku