357 jpeg

■85-01-14¹14-0. <• l>> WN PWN 2007 J44 CZĘŚĆ II Polityka handlowa

7. krajami unii celnej zastępuje handel z krajami trzecimi. W analizie preferencyjnych porozumień handlowych pierwszy przypadek nazywa się efektem kreacji handlu, a drugi efektem przesunięcia handlu. Czy unia celna jest pożądana czynie, w dużej mierze zależy od tego. czy prowadzi ona do krcac|i czy przesunięcia handlu¹.

STUDIUM PRZYPADKU

Przesunięcie handlu w Ameryce Południowej

W 1991 roku cztery kraje Ameryki Południowej: Argentyna, Brazylia, Paragwaj i Urugwaj utworzyły strefę wolnego handlu, znaną jako Mercosur. Układ łen miał natychmiastowe i bardzo powa2nc następstwa dla handlu międzynarodowego - w ciągu czterech lat wartość handlu pomiędzy krajami członkowskimi potroiła się. Rządzący w tym regionie z dumą mówili o sukcesie Mercosuru jako części większego pakietu reform gospodarczych.

Aie podczas gdy Mercosur przyczynił się do wyraźnego zwiększenia handlu międzynarodowego. to w świetle kom integracji nic jest jasne, czy było to korzystne Jeżeli nowy handel powstaje kosztem handlu, który w przeciwnym przypadku odbywałby się z resztą świata -więc jeśli nowe porozumienie „przesunęło" handel zamiast go „kreować" - mogłoby to w efekcie obniżyć dobrobyt. W raporcie przygotowanym przez głównego ekonomistę Banku Światowego do spraw handlu ? 1996 roku, czytamy, ze mimo sukcesu Mercosuru w zwiększaniu regionalnego handlu - a raczej dlatego, żc wzrost ten odbywał się kosztem pozostałego handlu międzynarodowego - efekty netto porozumień a dla gospodarek krajów Mercosuru try'y raczej negatywne.

W gruncie rzeczy w raporcie tym stwierdzono, ze wskutek powstania Mercosuru konsumenci w kraiacn członkowskich byli zachęcani do kupowania towarów produkowanych drogo przez ich sąsiadów zamiast tańszych, ale obłożonych wysokimi cłami, towarów z k/ajów trzecich W szczególności, wskutek powstania Mercosuru, silnie chroniony l raczej nieefektywny brazylijski przemysł samochodowy właściwe przejął rynek w Argentynie. Brazytijskie samochody zastąpiły auta importowane z krajów trzecich, a więc dokradme tak, jak w naszym przykładzie, w którym francuska pszenica zastępuje amerykańską na rynku brytyjskim .Te wnioski - jak pisano we wstępnej wersji raportu - 'wydają się najbardziej przekonującym i niepokojącym z dotychczasowych dowodów na istnienie potencjalnie negatywnych skutków działania regionalnych porozumień handlowych".

Jednak to zdanie nie znalazło s¹ę w ostatecznej wers¹ raportu. Pierwsza jego wersja wyciekła do prasy wywołała falę protestów ze strony rządów krajów Mercosuru. zwłaszcza Brazylii Działając pod presją, Bank Światowy początkowo cpóżmat publikację raportu, az wreszcie opublikował wersję zawierającą wicie niejasności. Ciągle jednak, nawet w opublikowanej wersji, raport ten wyraźnie pokazuje, że jeśli Mercosur nie przyczynił się do zmniejszenia dobrobytu, to co najmniej spowodował znaczne przesunięcie handlu.

1

Tor. aneks opisujący sytuację Polski w UE (prtyp. iłnnij.