415 jpeg

ISBN 978-85-01-14814-0. C by WN PWN ’<III7

ROZDZiAtll Dylematy polityki handlowej 403

do pracy nowych ochotników, którym nie opłaca się inwestować we własne bezpieczeństwo.

W 1998 roku przemysł złomowania statków w Alang stał się celem protestów aktywistów z całego świata, którym przewodziła organizacja Greenpeace. Greenpeace skupiała się głównie na sprawach zanieczyszczenia środowiska, aie inne organizacje podkreślały również kwestię warunków pracy. Wspótny natomiast byt postulat, aby kraje bogate same sprzątały swoie śmieci, a me wysyłały *ch do biednych kraiów.

Inni jednak 'wskazywali na to. że przemysł złomowania statków/ jest tym. czego Indie potrzebują l okalni przedsiębiorcy wynaleźli pracochłonny sposób wykonywania czegoś, co w krajach bogatych jest kapitałochłonne, robiąc w ten sposób najlepszy użytek z najobfitszego zasobu, jakim Indie dysponują - siły roboczej. Doprowadzili do powstania nowel gałęzi przemysłu, dającej, bezpośrednio lub pośrednio, pracę ponad milionowi osób oraz zapewniającej dopływ jakże potrzebnych dochodów/. Robotnicy •w Alang byli nisko opłacani i pracowali w okropnych, jak na zachodnie standardy, •warunkach. Jednak jak na warunki indyjskie, ich place byty stosunkowo niezłe. Wychodząc poza ekonomię, trzeba przyznać, że w tej historii kryje się również heroizm. Pracownicy byli dumni z tego, co robili, ze swych umiejętności i odwagi

Czy w takim razie przemysł złomowania statków w Alang należało potępiać, czy wychwalać? Czy aktywiści protestuiący przeciwko memu pomagali w ten sposób Indiom. czy - v/ imię pedantyczne] dbałości o standardy - pozbawiali tych beznadzie nie ubogich ludzi tak bardzo im potrzebnej możliwości zarobku?

Podsumowanie

1.    W latach 80. « 90. pojawiły się argumenty na rzecz interwencyjnej polityki państwa w dziedzinie handlu. W latach 80. nowa teoria, zwana slralegiczmi polityką handlową, wyjaśniała powody, dla których kraje mogły odnieść korzyści z promowania konkretnych gałęzi przemysłu. W latach 90. pojawiła się nowa fala krytyki globalizacji, skupiająca się przede wszystkim na jej skutkach dla robotników w krajach rozwijających się.

2.    Argumentacja na rzecz aktywnej polityki handlowej opiera się na dwóch koncepcjach. Według pierwszej z nich rządy powinny wspierać gałęzie generujące techniczne efekty zewnętrzne. Druga i koncepcji, bardziej oddalająca się od argumentu zawodności rynku, to analiza Brandem-Spcncer, według której strategiczna interwencja przyczynia się do przechwytywania nadzwyczajnych zysków. Argumenty te, choć teoretycznie atrakcyjne, w praktyce okazują się zbyt subtelne i trudne do zastosowania, gdyż. wymagałoby to posiadania zbyt dużego zbioru informacji.

3.    Wraz ze wzrostem znaczenia eksportu produktów przemysłu przetwórczego z krajów rozwijających się pojawiła się opozycja wobec globalizacji. Ruch ten koncentruje uwagę na niskich placach w gałęziach eksportowych, ale zajmuje się też innymi problemami. Większość ekonomistów przyznaje, żc płace robotników w krajach rozwijających się są rzeczywiście niskie, jak na zachodnie standardy, ale ccż dzięki wymianie handlowci mogą zarobić więcej niż przy braku wymiany.