696

p'

pa

50

ir»

1J7.

Nominalizacja

Znommwjzacją mamy do czynienia wtedy, gdy przekształcamy czasownik lub przymiotnik w rzeczownik. Nie oznacza on jednak konkretnego, namacalnego przedmiotu, ale ma charakter abstrakcyjny. Innymi słowy, musi się odnosić do tego, czego nie da się wrzucić na taczki. Jeśli się nad tym zastanowić, sama nominalizacja jest przykładem nominalizacji. Wśród innych przykładów wymienić można: precyzję, prawość, wyższość, doskonałość, przeznaczenie.

Nominalizacje występują dość często w starszych tekstach filozoficznych i psychologicznych — co może wydawać się dziwne, ponieważ filozofowie i psychologowie od wieków wypowiadają się w tej kwestii krytycznie.

Omawiane zjawisko jest szczególnie niepożądane, kiedy liczny zbiór nominalizacji lub ich sekwencja są omawiane tak, jakby były czymś kon-|

sif

kretnym, namacalnym i oczywistym    sP

Może to prowadzić do różnych dzr P wacznych wniosków.    o

Oto przykład. Ktoś mówi, że ate- ^SF iści wierzą w świat, w którym toczy P¹ się nieustanna walka, a wygrywają naj-    ⁰¹

silniejsi. Struktura głęboka w umyśle    ż)

mówiącego mogła powstać mniej    p<

więcej tak: ateizm to ewolucja, ew    w

lucja to darwinizm, darwinizm to darwinizm społeczny, darwinizm społeczny to przetrwanie najsilniejszych, co z kolei jest równoznaczne z brakiem współczucia dla ludzi w potrzebie. Stąd u ateistów bierze się taka koncepcja świata.

Darwinizm społeczny jest jednak koncepcją należącą do dziedziny ikr zofii polityki, a swoją nazwę — .dar winizm” — zyskał wyłącznie ze względu na skojarzenie z naturalną selekcją stanowiącą część teorii ewolucji.

Na obu końcach tego ciągu luźno powiązanych skojarzeń znajdują się całkiem słuszne uogólnienia: więk-

696