755

Metaprogramy

do własnych celów, do bieżących mecaprogramów rozmówcy oraz do kontekstu, w którym się znajdujecie.

Metaprogramy stanowią coś więcej niż losową analizę ludzkich skłonności w określonych kontekstach — pozwalają również odkrywać sposoby, jak przestać zachowywać się w określony sposób oraz jak zainstalować nowe wzorce lub strategie, aby zacząć funkcjonować inaczej. Jeżeli odkryjesz, że zazwyczaj postrzegasz rzeczywistość w czarno-białych barwach, tendencja ta może okazać się przydatna w pewnych kontekstach — lecz raczej nie np. w Twoim małżeństwie, a przynajmniej nie w takim, w którym chcesz zaznać troski i miłości. W relacjach ze współmałżonkiem warto postrzegać rzeczywistość jako pewne kontinuum, zauważać wszelkie odcienie szarości oraz umieć spojrzeć na partnera z różnych punktów widzenia. Jeżeli klasyfikujesz elementy otaczającego Cię świata wyłącznie jako „dobre" albo „złe", może się okazać, że każdy drobiazg we współmałżonku w jakiś sposób Ci przeszkadza. A wtedy jeżeli partner się spóźni, kolacja wystygnie, dzieci nie zdążą na mecz z powodu jego zajęć jogi albo pojawi się jakakolwiek inna przyczyna, zaczniesz formułować nazbyt obszerne uogólnienia — właśnie z powodu jednej drobnej kategorii metamodelu, kategorii percepcji!

Czarno-biały ogląd rzeczywistości warto jednak zachować w odniesieniu choćby do przepisów drogowych, prawda? Zatrzymujesz się, kiedy widzisz znak stopu; nie przekraczasz dozwolonej prędkości; a już na pewno nie siadasz za kierownicą po alkoholu. Są to przykłady sytuacji, w których przydaje się kategoria percepcji czarno-białej i w których dostrzeganie odcieni szarości mogłoby okazać się nieskuteczne, a nawet niebezpieczne. Jeżeli więc zdarzy Ci się przejechać na czerwonym świetle, nie możesz oczywiście wmawiać policjantowi: „Przecież nie było tu żadnych innych samochodów". Policjant nie uwzględnia odcieni szarości: wymaga przestrzegania prawa takiego, jakie ono jest.

Jak działa metaprogram?

Metaprogramy służą temu, abyśmy stawali się coraz skuteczniejsi. Kiedy wykonujesz pracę, która polega na powtarzaniu znanej Ci sekwencji czynności, dokonujesz porcjowania oddolnego i za każdym razem działasz coraz szybciej i lepiej. Metapro-gram stanowi swego rodzaju zbiór instrukcji, do których przyzwyczaił się Twój umysł. W naszym współczesnym superszybkim świecie podejmowanie natychmiastowych decyzji jest koniecznością. Tymczasem me-taprogram działa nawet wtedy, kiedy