Bez nazwy

186

V. Redakcja tekstu

wielkimi pisarzami. Można zalecić kilkakrotne przeredagowanie pracy lub napisanie kilku innych prac przed przystąpieniem do pisania pracy licencjackiej czy magisterskiej, ponieważ pisanie jest także kwestią treningu. Możliwe jest jednak również ustalenie pewnych ogólnych wskazówek.

Nie jesteś Proustem. Nie pisz długimi, wielokrotnie złożonymi zdaniami. Jeśli same ci takie wychodzą, zapisuj je, a później dziel na mniejsze. Nie bój się powtarzać dwa razy podmiotu, unikaj nadmiaru zaimków i zdań podrzędnych. Nie pisz tak:

Dla Paula Wittgensteina. pianisty, który byt bratem znanego filozofa, autora Traktatu logicznojilozoficznego, uważanego przez wielu za arcydzieło filozofii współczesnej. Ravel napisał koncert na lewą rękę, ponieważ prawą stracił on na wojnie.

Pisz raczej tak:

Paul Wittgenstein, pianista, był bratem filozofa Ludwiga. Ponieważ stracił prawą rękę, Ravel napisał dla niego koncert na lewą rękę.

Albo:

Paul Wittgenstein, pianista, był bratem filozofa, autora słynnego Traktatu. Muzyk stracił prawą rękę, dlatego Ravel napisał dla niego koncert na lewą rękę.

Nie pisz:

Irlandzki pisarz zrezygnował z rodziny, ojczyzny i kościoła i pozostał wierny swojemu postanowieniu. Nie można na tej podstawie stwierdzić, by był pisarzem zaangażowanym. jakkolwiek niektórzy przypisywali mu skłonności do fabianizmu i socjalizmu. Kiedy wybuchła li wojna światowa, starał się świadomie ignorować dramat wstrząsający Europą i zajmował się wyłącznie pracą nad swoim ostatnim dziełem.

Pisz raczej tale

Joyce zrezygnował z rodziny, ojczyzny i kościoła i pozostał wierny swojemu postanowieniu. Oczywiście, nie można uznaćJoycea za pisarza zaangażowanego, jakkolwiek niektórzy nazywali go fabianistą i socjalistą. Kiedy wybuchła II wojna światowa, starał się świadomie ignorować dramat wstrząsający Europą. Był zajęty wyłącznie pracą nad Finnegans Wake.

Błagam, nie staraj się nadawać swojemu tekstowi waloru „literackiego”:

V.2. Jak pisać

187

Mówiąc o „grupach”, Stockhausen nie ma na myśli ani serii Schonberga. ani We-berna. Niemiecki kompozytor odrzuciłby wymóg niepowtarzania żadnej z dwunastu nut przed zakończeniem serii. Już samo pojęcie „klaster” jest strukturalnie mniej ścisłe niż pojęcie serii.

Z drugiej strony nawet Webern nie przestrzegał sztywnych zasad autora A Survivor from Warsaw, a autor Mantry poszedł znacznie dalej. A co do pierwszego, trzeba zwrócić uwagę na różnice między poszczególnymi fazami jego twórczości. Potwierdza to także Berio: nie sposób utrzymywać, jakoby serializm tego kompozytora był dogmatyczny.

Zauważyłeś, jak przypuszczam, że w pewnym momencie nie wiadomo już, o kim mowa. Ponadto, definiowanie autora za pomocą jednego z jego dziel nie jest poprawne logicznie. To prawda, że niektórzy, z obawy przed powtórzeniami, zdecydowanie odradzanymi przez podręczniki pięknego pisania, zamiast Man-zoni piszą „autor Narzeczonych”. Ale autor Narzeczonych nie jest konkretną postacią, „całym” Manzonim. Może się zdarzyć, że w pewnym kontekście będzie istotna różnica między autorem Narzeczonych a autorem Adelchi, jakkolwiek biograficznie i anagra-ficznie mowa wciąż o tej samej osobie. Dlatego ja poprawiłbym powyższy fragment tak:

Mówiąc o „grupach", Stockhausen nie ma na myśli ani serii Schonberga, ani serii Weberna. Stockhausen odrzuciłby wymóg niepowtarzania żadnej z dwunastu nut przed zakończeniem serii. Już samo pojęcie „klaster" jest strukturalnie mniej ścisłe niż pojęcie serii. Z drugiej strony, nawet Webern nie przestrzegał sztywnych zasad Schonberga. Stockhausen poszedł znacznie dalej. A co do Weberna. trzeba zwrócić uwagę na różnice między poszczególnymi fazami jego twórczości. Także Berio stwierdza, że nie sposób utrzymywać, jakoby serializm Weberna byl dogmatyczny.

Nie jesteś e.e. cummingsem. Cummings był amerykańskim poetą, który podpisywał się małymi literami. Oczywiście kropek i przecinków używał bardzo oszczędnie, rozrywał wersy, robił wszystkie te rzeczy, które poeta awangardowy może i potrafi robić. Ale ty nie jesteś poetą awangardowym - nawet jeśli twoja praca dotyczy poezji awangardowej. Czy jeśli piszesz pracę o Caravag-giu, zabierasz się do malowania? A więc, nawet jeśli piszesz pracę