Bez nazwy

194 V. Redakcja tekstu

artykuł pokazuje nam", ponieważ takie wyrażenie nie pociąga za sobą subiektywizacji dyskursu.

Nie tłumacz obcojęzycznych imion ani nazw własnych. W niektórych tekstach pojawiają się: Ludwik Wittgenstein lub Marceli Proust, co jest śmieszne. Wyobrażasz sobie gazetę cytującą Henryka Kissingera lub Walerego Giscarda d’Estaing?Jak Wioch, którego przedmiotem zainteresowań jest Benedetto Croce, przyjąłby hiszpańską książkę o Benito Crocem? A skoro w książkach filozoficznych pojawia się nie Baruch, lecz Benedykt Spinoza, może Izraelczycy powinni pisać o Bamchu Crocem? Naturalnie (patrz niżej), skoro piszesz Luter, a nie Luther, pisz konsekwentnie Marcin, a nie Martin. Wśród przyswojonych imion przeważają greckie i łacińskie: Platon, Wergiliusz, Horacy.

W wypadku imion i nazw przyswojonych, nie używaj ich wersji oryginalnej. Oprócz Lutra przyjęty jest m.in. Kartezjusz, Kalwin. Mahomet jest w porządku, o ile nie piszesz pracy z filozofii arabskiej. Jeśli podajesz nazwisko w przyswojonej wersji, zrób to samo z imieniem: Krzysztof Kolumb, Jerzy Waszyngton.

V.3. Cytaty

V.3.1. Kiedy i jak cytować. Dziesięć reguł

Zwykle w pracy dyplomowej cytuje się wielu autorów: tekst będący przedmiotem pracy, źródła i literaturę przedmiotu.

Cytaty można podzielić na dwa rodzaje: (a) cytujemy tekst, który następnie poddajemy interpretacji lub (b) cytujemy tekst, który wspiera naszą interpretację.

Trudno powiedzieć, czy należy cytować obficie czy umiarkowanie. Zależy to od typu pracy. Interpretacja tekstów niektórych pisarzy wymaga przytaczania i analizy obszernych fragmentów. W innych wypadkach cytat może być przejawem lenistwa autora, który nie jest w stanie lub nie raczy streścić pewnej liczby danych i zdaje się na innych.

Można jednak sformułować dziesięć reguł cytowania.

Reguła 1 - fragmenty poddawane analizie i interpretacji nie powinny być zbyt obszerne.

Reguła 2 - fragmenty opracowań powinny być cytowane tylko wtedy, gdy swoim autorytetem potwierdzają lub wspierają nasze tezy.

Te dwie reguły w oczywisty sposób implikują dalsze wskazówki. Przede wszystkim, jeśli analizowany fragment jest dłuższy niż pół strony, oznacza to, że coś szwankuje: albo wybrałeś do analizy zbyt długi passus, a więc nie uda ci się skomentować go punkt po punkcie, albo też zamiast analizować ów fragment wypowiadasz ogólne opinie na temat całego tekstu. W przypadku gdy tekst jest ważny, ale za długi, lepiej zamieścić go w całości w aneksie, a w poszczególnych rozdziałach przytaczać tylko krótkie wyimki.

Ponadto, cytując literaturę przedmiotu musisz być pewny, że cytat albo wprowadza coś nowego, albo wspiera swoim autorytetem twoje zdanie. Oto dwa cytaty zbędne:

Komunikacja masowa stanowi, jak stwierdza Mcluhan, .jeden z głównych fenomenów naszych czasów". „Nie należy zapominać, że tylko w naszym kraju, według Savoya, dwie osoby na trzy spędzają jedną trzecią dnia przed telewizorem".

Co jest błędnego lub naiwnego w tych dwóch cytatach? Pierwsze stwierdzenie, że komunikacja masowa należy do głównych fenomenów naszych czasów, jest zdaniem tak oczywistym, że mógłby je wypowiedzieć każdy. Niewykluczone, że wypowiedział je także McLuhan (nie próbowałem nawet sprawdzić i wymyśliłem ten cytat), ale nie ma konieczności odwoływania się do jakiegokolwiek autorytetu, by wykazać rzecz tak oczywistą. Co do drugiego stwierdzenia: możliwe, że dane, które następnie przytoczono na temat czasu spędzanego przed telewizorem, są dokładne, ale Savoy nie jest żadnym autorytetem (jest to nazwisko, które wymyśliłem, odpowiednik Iksińskiego). Należałoby raczej przytoczyć badania socjologiczne opublikowane przez znanych