CCF20091006009

w których sporządza się mieszaninę reakcyjną, lub do których wlewa się mieszaninę sporządzoną poza lórmą. Po polimeryzacji z formy wyjmuje się gotowe kształtki np. płyty, pręty lub wyroby o bardziej skomplikowanych kształtach.

Polimeryzacja kaprolaktamu, podobnie jak i towarzysząca jej krystalizacja, są procesami silnie egzotermicznymi i w warunkach adiabatycznych powodują wzrost temperatury polimeru o kilkadziesiąt stopni.

W zależności od sposobu ogrzewania formy polimeryzacja w temperaturze poniżej temp. topnienia poliamidu może być prowadzona w sposób:

a)    pseudoizotermiczny,

b)    adiabatyczny.

W sposobie pseudoizotermicznym forma przez cały czas polimeryzacji umieszczona jest w łaźni o temp. równej początkowej temp. polimeryzacji, lub przy ogrzewaniu elektrycznym formy utrzymywana jest stała moc grzejna.

Na skutek ciepła reakcji następuje wzrost temperatury wnętrza bloku. Występuje pewien gradient temperatury: najwyższa jest temp. środka bloku, najniższą temp. mają, ścianki bloku. W sposobie adiabatycznym po zapoczątkowaniu polimeryzacji i wzroście temperatury wnętrza bloku forma ogrzewana jest z taką szybkością, by nie było różnicy temperatury między środkiem bloku, a ścianką formy. Wobec tego w powstającym bloku polimeru jest jednakowa temperatura we wszystkich miejscach, nie powstają więc naprężenia wewnętrzne. Realizacja procesu w sposób adiabatyczny jest technologicznie trudniejsza niż polimeryzacja pseudoizotermiczna, jednakże przy otrzymywaniu dużych odlewów dla których naprężenia wewnętrzne są groźne, adiabatyczny przebieg procesu jest bardzo korzystny. W praktyce uzyskuje się zazwyczaj przebieg procesu nie idealnie adiabatyczny ze względu na trudności związane z jednakowym ogrzewaniem wszystkich części formy, lecz takie warunki są wystarczające.

W 1991 roku opatentowany został nowy sposób prowadzenia anionowej polimeryzacji kaprolaktamu metodą odlewania swobodnego, który modyfikuje nieco metodę pseudoizotermiczną. Istota rozwiązania polega na tym, że w momencie gdy temperatura mieszaniny reakcyjnej w formie osiągnie temperaturę 155°C, wyłącza się ogrzewanie formy. Zapewnia to bardziej równomierny i łagodny przebieg polimeryzacji w całej masie polimeru. Podobna równomierność zachodzi również w czasie krystalizacji. Dzięki temu zmniejszenie się objętości odlewaj wskutek krystalizacji polimeru zachodzi jednocześnie w całej formie co ogranicza do minimum naprężenia wewnętrzne oraz wydatnie zmniejsza powstawanie jamy usadowej. Wyłączenie ogrzewania formy w odpowiednim momencie zapobiega przegrzaniu odlewów, które następuje na skutek różnicy temperatur między mieszaniną reakcyjną a

5