CCI20100503029

CZECHY, WĘGRY, SŁOWACJA

Węgry przodowały w demokratyzacji rynku medialnego. Pierwsze próby podjęto już w latach 80-tych. Szybciej przyszła tam odwilż i pozwolono na tworzenie nowych podmiotów. Także tu najpierw (z tych 3 państw) weszła TV satelitarna. Pod względem pluralizacji Węgry też przodują, co nie oznacza, że nie mają problemów. System dualny (nadawcy publiczni i prywatni) przyjęto w 1995 roku. W Czechach były to lata ‘92/’93, zaś w Polsce 1992. Wtedy to przyjęto obcy kapitał do sektora mediów publicznych.

W Czechach i na Słowacji najwcześniej przyjęto kapitał zagraniczny. Dziś w Czechach nie ma już żadnej gazety, który w 100% należałaby do czeskiego kapitału.

Nakłady w Czechosłowacji były czasem wyższe, niż liczba obywateli. Poziom czytelnictwa był bardzo wysoki (w Polsce wtedy też, ale nie aż tak; kupowaliśmy 1-2 dzienniki).

Przetrwała tam prasa lokalna. W dużej mierze należy ona do inwestorów czesko-słowackich. Nakład jest niewielki, ale segment trzyma się dobrze.

Państwowe media elektroniczne po podziale kraju (1 stycznia 1993): już przedtem część materiałów leciała po czesku, część po słowacku, więc problemów nie było. Zanim powstały 2 odrębne państwa, utworzono spółki publiczne (po aksamitnej rewolucji z ’89) - jeden kanał przyznano Czechom, 1 Słowacji.

Zarówno u czeskich, jak i słowackich nadawców publicznych, istotne były relacje ze światem polityki. To doprowadziło do spadku zaufania odbiorców mediów (głównie w czeskiej TV). Zakończyło się to strajkiem w 2000 roku, kiedy zażądano zmian. Przyczyną konfliktu był też sposób finansowania. Nadawcy publiczni mogli puszczać 10% reklam. Od 2009 reklam nie puszcza się w ogóle w czeskiej telewizji. Abonament nie do końca pozwala zaś na finansowanie tego nadawcy, więc mnożą się problemy. Pieniądze łatwiej jednak ściągać z ludzi, bo abonament wciągnięto do rachunku energetycznego.

W Czechach dominują nadawcy lokalni i regionalni (komercyjni, radiowi). Są 2 ogólnokrajowe podmioty telewizyjne: TV Nova (działa od 1994, zaczynała na Słowacji; nowoczesna, komercyjna, bogata oferta, ma 50% odbiorców, podczas gdy nadawca publiczny z dwoma kanałami ma olc.30%) i TV Prima (pierwotnie Primiera, nie ma większego znaczenia, ok. 10-20% udziału w rynku).