t
glicerydy kwasów tłuszczowych C8-C10 8,0
Lactil (kompleks nawilżający z mleczanem sodu) 2,0
zapach, konserwant, barwnik q.s.
woda do 100,0
Śmietanka nawilżająca (Amerchol)
olej mineralny z alkoholami lanolinowymi 3,0
oksyetylenowany (24 OE) cholesterol 0,25
oksyetylenowana (10 OE) glukoza 5,0
zapach, konserwant, barwnik q.s.
woda do 100,0
MLECZAN SODU. Jeden z najsilniej działających środków nawilżających. W niewielkich ilościach występuje w NMF. Wiąże wodę silniej od gliceryny i innych klasycznych nawilżaczy. Powoduje także modyfikację struktury trzeciorzędowej przyczyniając się do bardzo korzystnego uplastycznienia keratyny naskórka. Ma odczyn alkaliczny, w roztworach lekko kwaśnych (pH 5,5 do 4,5) stanowi doskonały rezerwuar kwasu mlekowego (działanie eksfoliacyjne). Szeroko stosowany we wszystkich typach kosmetyków pielęgnacyjnych, z reguły jako składnik patentowanych mieszanin zawierających kompleks składników nawilżających.
Krem nawilżający z mleczanem sodu (Domsch)
ALFA-HYDROKSYKWASY. Nie mają właściwości higros-koskopijnych i nie podnoszą zawartości wody w naskórku. Ich działanie nawilżające jest związane z plastyfikacją warstwy rogowej. Powodując zmniejszenie sił przylegania pomiędzy komórkami ułatwiają ich złuszczanie. Dzięki temu pośrednio powodują nawilżenie skóry suchej z zaburzeniami rogowacenia, a także skóry okresowo odwodnionej i zniszczonej, np. po słonecznych wakacjach. W przypadku cery bardzo cienkiej i wrażliwej poleca się ostrożniejsze stosowanie kremów z kwasami owocowymi. Można je stosować w tym przypadku, lecz najlepiej jedynie w formie krótkiej kuracji dla poprawienia karnacji (rozjaśnienia cery) i złuszczenia nieprawidłowo oddzielających się komórek. Lepiej znoszone są przez bardzo wrażliwą skórę kremy z lipo-hydroksy-kwasami, które umożliwiają stopniowe i prawie niezauważalne złuszczanie naskórka „pojedynczymi komórkami”, a nie jak kwasy owocowe większymi płatami. Sole niektórych hydroksykwasów (mlekowy) mają bezpośrednie działanie nawilżające.
Krem z naturalnymi kwasami owocowymi (Collaborative Laboratories) kwas stearynowy |
4,0 |
alkohol cetylowy |
0,5 |
monostearynian glicerolu |
4,5 |
wazelina |
2,0 |
uwodorniony olej roślinny |
14,0 |
palmitynian izopropylu |
7,0 |
ekstrakt winogronowy #) |
10,0 |
trójetanoloamina |
0,6 |
Polisorbat 60 |
0.5 |
krzemian glinowo-magnezowy (Veegum) |
0,5 |
zapach, konserwant, barwnik |
q.s. |
woda |
do 100,0 |
#) zawierający mieszaninę kwasów: mlekowego, jabłkowego, winogronowego i octowego
SKŁADNIKI NMF. W kosmetykach nawilżających wykorzystuje się zarówno „odtworzony NMF”, czyli odpowiednio skomponowane mieszaniny poszczególnych składników NMF-u, jak i pojedyncze jego komponenty. Badania porównawcze nie wykazują istotnych różnic w działaniu nawilżającym pomiędzy rozmaitymi
kompozycjami. Opatentowano także substancje pobudzające syntezę własnego NMF-u, poprzez działanie stymulujące na proces różnicowania i proliferacji komórek naskórka. W praktyce znaczenie w kosmetyce mają przede wszystkim następujące substancje z grupy składników NMF: sól sodowa kwasu piroglutaminowego, mocznik i mieszaniny aminokwasów.
SÓL SODOWA KWASU PIROGLUTAMINOWEGO (PC A-NA). Sól sodowa kwasu piroglutaminowego jest jednym z głównych składników NMF (około 12%). Ma bardzo silne właściwości hydroskopijne - przy wilgotności względnej 65% wiąże ponad 60% Wagowych wody. Przewyższa pod tym względem zarówno glicerynę, jak i sole kwasu mlekowego. Nawet w wysokich stężeniach nie wykazuje działania drażniącego. Jest produktem stosunkowo drogim, dlatego stosuje się go przede wszystkim jako składnik złożonych mieszanin z aminokwasami i innymi środkami nawilżającymi. Działa zarówno powierzchniowo, jak i wgłębnie, ma zdolność penetracji w stratum corneum. Najlepsze rezultaty dają kosmetyki zawierające kwas piroglutaminowy zamknięty w liposo-mach, dzięki stopniowemu uwalnianiu uzyskuje się wówczas stałe stężenie środka nawilżającego. Nadaje się do stosowania w różnych typach kosmetyków nawilżających, jednak nie powinno się go stosować w preparatach o wyraźnym odczynie kwaśnym, ponieważ wolny kwas piroglutaminowy nie ma własności higroskopijnych.
Mleczko nawilżające (Ajinomoto) | |
olej parafinowy |
11,0 |
alkohol cetylowy |
1,0 |
wosk pszczeli |
1,0 |
monostearynian glicerolu SE |
2,0 |
oksyetylenowany (20 OE) monostearynian sorbitolu |
1,0 |
sól Na kwasu piroglutaminowego |
1,0 |
zagęstnik |
0,05 |
zapach, konserwant, barwnik |
q.S. |
woda |
do 100,0 |
MOCZNIK. Jest składnikiem NMF-u stosowanym od lat w dermatologii w leczeniu rybiej łuski i innych chorób skóry przebiegających z jej nadmierną suchością. Jego działanie polega na rozrywaniu mostków wodorowych w łańcuchach białkowych keratyny. W wyższych stężeniach wywiera efekt keratolityczny na naskórek: ułatwia złuszczanie i zwiększa przepuszczalność warstwy rogowej, co się wykorzystuje dla zwiększenia penetracji do naskórka innych substancji, np. leków. W stężeniach poniżej 10% ułatwia wiązanie wody przez keratynę i zmiękcza naskórek. W kosmetykach najczęściej używa się mocznika w stężeniach od 2 do 5%. Mocznik jest składnikiem bardzo łatwo rozpuszczalnym i szybko ulega hydrolizie zmieniając jednocześnie pH roztworu. Dla jego stabilizacji najczęściej dodaje się kwas mlekowy lub taurynę. W kremach nawilżających „szybko działających” (błyskawiczny efekt) doradza się stosowanie mocznika w emulsji typu O [W. Emulsje typu W/O przygotowuje się w celu osiągnięcia efektu przedłużonego, gdyż ten typ emulsji opóźnia wchłanianie mocznika.
Krem nawilżający z mocznikiem (Henkel) monostearynian glicerolu 16,0
oksyetylenowany (20 OE) alkohol cetylostearylowy 3,0
mleczan sodu/kwas mlekowy, pH = 5,5 2,0
zapach, konserwant, barwnik q.s.
woda do 100,0
AMINOKWASY. Aminokwasy stanowią najbardziej znaczącą część NMF-u (ok. 40%). Największy udział ma seryna (20%), następnie cytrulina (półprodukt w biosyntezie mocznika, do 14%), alanina (ok.12%), treonina (4-9%), prolina, omityna, aspargina, glicyna, leucyna, walina, histydyna, lizyna i inne, w sumie od 0,5 do 2%. Działają nawilżająco, zwiększają działanie nawilżające innych składników NMF, np. kwasu piroglutaminowego. Kosmetyczne zastosowania aminokwasów były do niedawna bardzo ograniczone, ze względu na minimalną zdolność wnikania w warstwę rogową
WIADOMOŚCI DROGISTOWSK1E111996 21