tworzącego się ogniska. Po kilku latach ogniska łączą się, tworząc lukę. Analiza procesu chorobowego powodowanego przez korzeniowca w uprawach sosny zwyczajnej na gruntach porolnych wskazuje na następujący przebieg zamierania drzew:
• zamieranie drzew pojedynczo,
• zamieranie w tym samym roku drzew sąsiadujących w rzędzie,
• zamieranie drzew sąsiadujących w rzędzie w odstępie dwóch lat;
• zamieranie drzew sąsiadujących stoisk (grupowe, w różnych rzędach).
Z chwalą wykonania pierwszych cięć pielęgnacyjnych powstające pniaki stają się głównym miejscem infekcji i źródłem choroby w drzewostanie. W okresie wytwarzania zarodników na powierzchnię każdego metra kwadratowego gleby opada nawet do 3000 zarodników na godzinę. Oznacza to, że powierzchnia ścięcia każdego z powstających w tym okresie pniaków może być teoretycznie zakażona w każdej dobie przez ponad 100 zarodników podstawkowych patogenu. Po wykiełkowaniu zarodników podstawkowych (a zapewne i konidialnych) grzybnia korzeniowca wnika zarówno w głąb pniaka, jak i przerasta część przykambialną i zasiedla system korzeniowy. W drzewostanach świerkowych grzybnia patogenu, rozwijając się w części twardzielowej, może powodować murszenie drewna nawet do wysokości kilkunastu metrów w górę strzały.
Rozmiar zasiedlenia korzeni i pniaków; niezależnie od aktywności sprawcy, przebiegu reakcji odpornościowych atakowanych drzew7 i warunków pogodowych, jest w dużym stopniu uzależniony od obecności w nich grzybów konkurencyjnych i antagonistycz-nych. W warunkach drzewostanów naturalnych inokulum grzybów saprotroficznych jest zwykle wystarczające do skutecznego ograniczenia rozwoju patogenu i doprowadzenia zbiorowiska do stanu równowagi. W ekosystemach sztucznych, a są nimi drzewostany na gruntach porolnych, występowanie saprotrofów jest ograniczone. Udział głównego konkurenta pokarmowego korzeniowca, jakim jest grzyb saprotroficzny Phlebiop-
Resupinowate i konsolowate oiuocniki H. annosum na sośnie
Symptomy huby korzeni w koron ie -nieostre i niespecyficzne.
Łatwo je pomylić z osutką jesienną sosny lub obecnością cetyńców
Wiatrowal z hubą na gruncie porolnym