66
W utworach pisanych przez kobiety na szczególną uwagę zasługują Domino. Traktat o narodzinach (1995) i Księga początku (2002) Anny Nasiłowskiej oraz Polka Gretkowskiej (2001) poświęcone tematyce macierzyństwa. Książki Nasiłowskiej zaskakują odważnym przełamywaniem także feministycznych stereotypów dotyczących kobiecej fizjologii czy uwikłania w „naturę". Nie bez znaczenia pozostaje tutaj fakt, iż ich autorka jest jedną z reprezentantek polskiej krytyki feministycznej. Dlatego Domino zawiera w swej wielogatunkowej strukturze dyskretne elementy palinodii, bardzo osobistego przeformułowania tez teoretycznych na podstawie własnego doświadczenia bycia matką. Wątek rozbijania zastanych języków opisu ciąży i porodu pojawia się w pełnej humoru Polce, której wieloznaczny tytuł oznacza zarówno imię oczekiwanej córeczki, jak i status autorki emigrantki oraz, łasi but not kast, prowokacyjną grę z wzorcem matki-Polki - wzorcem można powiedzieć, sprawdzanym tia własnym ciele.
Ten pobieżny przegląd literatury najnowszej wskazuje na problematykę rzadko uwzględnianą przez krytykę feministyczną czy gender studies, interpretujących cielesność głównie wr kategoriach plciowości, seksualności, historycznie zmiennego konstruktu i społecznej polityki w7obec dała. Te nowe motywy w badaniach kulturowych można umiejscowić w ogólniejszym kontekście modernizmu i wyznaczników7 nowoczesności (Bolecki 2002: 11-34). W tym ujęciu krytyka feministyczna staje się jednym z wielu dyskursów7 now7ej antropologii filozoficznej, która zaczęła się kształtować na długo przed przypływami kolejnych „fal" feminizmu, natomiast była obecna i jest kontynuowana w literaturze całego dwudziestego wieku. Propozycje krytyki feministycznej zawierają się w obrębie modernistycznej problematyki, nie są zaś „odkryciem nieznanego lądu", co sugerują zbyt często jej manifesty.
Araszkiewicz, Agata (2000) „Dotknięcie ciata. Literacka strategia A. Gruszeckiej", [w:] Krytyka feministyczna. Siostra teorii i historii literatury, (red.) Grażyna Borkowska, Liliana Sikorska, Warszawa: IBL PAN, s. 121-135.
13akke, Monika (2000) dato otwarte. Filozoficzne retnterpreiacjc kulturowych wizji cielesności, Poznań: Wydawnictwo UMCS.
Barthes, Roland (1997) Przyjemność tekstu, tłum. A. Lewańska, Warszawa: KR.
Bauman, Zygmunt (1995) Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
Bolecki, Włodzimierz (2002) „Modernizm w literaturze polskiej XX wieku", Teksty Drugie, nr 4, s. 11-34.
Borkowska, Grażyna (1992) „Córki Miltona (O krytyce feministycznej ostatnich piętnastu lat)", [w:] Pustrukturalizmic. Współczesne badania teoretyczno!iterackie, (red.) Ryszard Nycz, Wrocław: Wiedza o Kulturze, s. 71-91.
-(2000) „Wstęp", [w:] Krytyka feministyczna. Siostra teorii i historii literatury, (red.)
Grażyna Borkowska, Liliana Sikorska, Warszawa: IBL PAN, s. 7-8.
-(2001) „Metafora drożdży. Co to jest literatura'poezja kobieca?", (w:) Ciało
i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie - antologia szkiców, (red.) Anna Nasiłowska, Warszawa TRI.. PAN, s. 65-76.
Budrowska, Kamila, „Kobieta w procesie literackiego komunikowania. Rozważania teo-retyc2noliterackie i nie tylko", referat wygłoszony' na Ogólnopolskiej Studenckiej Konferencji Naukowej „Pleć w literaturze i filmie XX wieku", Łódź 13-15 maja 2002.
Choluj, Bożena (2002) „Ciało zapisane codziennością, czyli literackie reprodukowanie pki we współczesnej prozie niemieckiej", [w: j Codzienne, przedmiotowe, cielesne. Języki nowej wrażliwości w literaturze polskiej XX wieku, (red.) Hanna Gosk, Izabelin: Świat Literacki, s.157-166.
Cieślak, Robert (2000) „Cielesne gry wzrokowe. Estetyczne aspekty motywu homoero-tycznego w poezji polskiej XX wieku", [w:] Krytyka feministyczna. Siostra teorn i historii literatury, (red.) Grażyna Borkowska, Liliana Sikorska, Warszawa: IBL PAN, s. 316-328.
-(2001) „Pragnienie Innego. Język pożądania we współczesnej poezji polskiej",
[w:] Ciało, pleć. literatura, (red.) Magdalena Hornung, Marcin Jędrzejczak, Tadeusz Korsak, Warszawa: Wiedza Powszechna,s. 413-433.
Czaja, Danusz (red.) (1999) Metamorfozy ciała. Świadectwa i inteipretacje. Warszawa: Contago.
Dąbrowski, Mieczysław (2001) „[Auto]biografia, C2yli próba tożsamości", [w:] Autobio-grafizm - przemiany, formy, znaczenia, (red.) Hanna Gosk, Andrzej Zieniewicz, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, s. 35-56.
Freud, Sigmund (1995) „Kobiecość", [w:] tegoż, Wykłady ze zustępu do psychoanalizy. Nowy cykl, tłum. Ii Dybel, opr. Robert Reszke, Warszawka: KR, s. 151-152.
Gutowski, Wojciech (1997) Nagie dusze i maski. O młodopolskich mitach miłości, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
-(1999) Mit, eros, sacrum: sytuacje młodopolskie, Kraków: Wydawnictwo Homini.
Iwasiów, Inga (2000) „Osoba w dyskursie feministycznym", (w:j Osoba w literaturze i komunikacji literackiej, (red.) Włodzimierz Bolecki, Edward Balcerzan, Warszawa: IBL PAN, s. 84-97.
-(2002) „Ciało niechciane. Pogranicze identyfikacji seksualnej jako problem
literatury' i krytyki literackiej", [w:] Codzienne, przedmiotowe, cielesne. Języki nowej wrażliwości w literaturze polskiej XX wieku, (red.) Hanna Gosk, Izabelin: Świat Literacki, s. 291-303.
Janiom, Maria (1996) Kobiety i duch inności, Warszawa: Sic!.
Kłosińska, Krystyna (1999) Ciało, pożądanie, ubranie. O wczesnych powieściach Gabrieli Zapolskiej, Kra ków: Wydawnictwo eFKa
Kraskowska, Ewa (1999) Piórem niewieścim. Z problemów prozy kobiecej dwudziestolecia międzywojennego, Poznań: Wydawnictwo Naukowe U AM.