francja7

Przegląd Sejmowy 6(89y2008 Studia i Materiały

wu ma w intencji autorów reformy ograniczyć uprawnienia nominacyjne prezydenta.-Krytycy podnoszą, że to tylko „ograniczenie” pozorne, ponieważ do wyrażenia sprzeciwu niezbędne są głosy członków prezydenckiej większości parlamentarnej. Ponadto wskazują że znów czerpie się rozwiązania z systemu amerykańskiego (instytucja przesłuchań przez komisje senackie oraz wymóg akceptacji przez Senat prezydenckich kandydatów na wyższych rangą funkcjonariuszy państwowych). Warto jednak zauważyć, że sam fakt badania kandydatur przez komisje parlamentarne oraz możność zajęcia stanowiska w tej kwestii w drodze opinii podawanej do publicznej wiadomości (avis pablić) stanowią istotny czynnik rewaloryzacji funkcji kontrolnej parlamentu.

Pewne ograniczenia egzekutywy przewidziano w okresach kryzysów i konfliktów zbrojnych. Art. 6 ustawy konstytucyjnej modyfikuje art. 16 konstytucji, normujący nadzwyczajne kompetencje prezydenta w razie poważnego i bezpośredniego zagrożenia niepodległości i integralności terytorialnej państwa oraz funkcjonowania instytucji Republiki. Mechanizm konstytucyjny niezbędny w czasie kryzysów z początku V Republiki, bez większego znaczenia praktycznego obecnie, pozostawiono w mocy ze względu na „potencjalne zagrożenia mogące naruszyć bezpieczeństwo narodowe w erze terroryzmu”²⁰. Jedynie dla skuteczniejszej kontroli egzekutywy dodano ustęp, na mocy którego, po upływie 30 dni od chwili wprowadzenia w życie środków nadzwyczajnych, Rada Konstytucyjna na wniosek przewodniczącego Zgromadzenia / Narodowego, przewodniczącego Senatu albo grupy co najmniej 60 deputowanych lub senatorów zbadą czy nadal spełnioneśą przesłanki zastosowania środków nadzwyczajnych, określone w art. 16 ust. 1. Po upływie 60 dni Rada Konstytucyjna może działać z własnej inicjatywy. Zajmuje ona stanowisko w formie opinii podanej do wiadomości publicznej (avispublic), niemającej jednak dla prezydenta wiążącego charakteru. W razie użycia sił zbrojnych poza terytorium Francji, rząd w terminie nie przekraczającym 3 dni od rozpoczęcia interwencji przedkłada parlamentowi informację w tej sprawie. Informacja rządu może stać się przedmiotem debaty, po której nie ma jednak żadnego głosowania (art. 35 ust. 1 w brzmieniu wynikającym z art. 13 ustawy konstytucyjnej). Jeśli czas trwania interwencji przekracza 4 miesiące, rząd musi przedłożyć wniosek o wyrażenie przez parlament zgody na jej przedłużenie. W razie braku zgody między obiema izbami, rozstrzyga ostatecznie Zgromadzenie Narodowe (art. 35 ust. 2).

Mówiąc o „ograniczeniu” władzy szefa państwą autorzy reformy konstytucyjnej mieli na uwadze także ograniczenie czasowe. W myśl art. 3 ustawy konstytucyjnej (dodającego do art. 6 konstytucji nowy ust. 2; dotychczasowy ust. 2 staje się ust. 3) nikt nie będzie mógł sprawować urzędu prezydenta Republiki przez więcej niż dwie kolejne kadencje.

Spośród pozostałych zmian dotyczących funkcjonowania władzy wykonawczej warto wymienić jeszcze art. 7, art. 10 ust. 1 oraz art. 31 ustawy konstytucyjnej. Zgodnie z art. 7 (zmieniającym art. 17 konstytucji) ulega modyfikacji sposób, w jaki prezydent korzysta z prawa łaski. Zniesiono „zbiorowe prawo łaski” (droit de graces

²⁰ Raport Komitetu Balladura, s. 20.