IMG827

101

Zasadnicza klasyfikacja i periodyzacja

czwartej. Opisane w niej procesy ewolucyjne ulegały nasileniu w trzeciej dekadzie stulecia i rozwijały się w sposób ciągły aż po jego schyłek, stąd też zakres chronologiczny tej części obejmuje lata około 1625-1700.

Część piąta wreszcie poświęcona zostanie fazie baroku pełnego w latach około 1670-1700. W pierwszym rzędzie dotyczyć będzie architektury środowiska warszawskiego i jej promieniowania na prowincję, co było inspirowane z jednej strony przez najwybitniejszych mecenasów w rodzaju Jana III i rodziny Lubomirskich, z drugiej — przez niezwykłą płodność i rzutkość architektów stołecznych. Tutaj również zostaną omówione zalążki ośrodków pełnego baroku na prowincji, których dynamiczny wzrost został przerwany przez wojnę północną.

Tak więc na ziemiach Rzeczypospolitej w XVII w. periodyzacja dziejów architektury różnicuje się nieco w zależności od podstawowych formacji stylowych. Główne cezury przypadają na lata około 1625 i 1670 — ta druga zresztą nie jest wyczuwalna w architekturze prowincjonalnej. Tradycyjnie wysuwany przełom w połowie wieku XVII, ściślej — w latach „potopu”, można widzieć jedynie w zniszczeniach istniejącej zabudowy i w zahamowaniu ruchu budowlanego, ale nie w dziedzinie programowej, typologicznej lub stylistycznej.