Imm01

Wprowadzknie do układu odpornościowego

Patogeny wewnątrzkomórkowe i zewnątrzkomórkowe

naczynie krwionośne

robaki w jelitach

komórka zakażona

• •

wirusami

bakterie na nabłonku

Ryc. 1.2. Układ odpornościowy musi rozpoznawać i reagować przeciw patogenom w wielu różnych miejscach.. Na przykład, wirusy, aby reprodukować się muszą wniknąć do komórek, podczas gdy pierwotniaki, jak Plasmodium spp. (malaria) i Trypanosoma cruzi (choroba Chagas), oraz bakterie jak Salmonella typhi, mają fazę wewnątrzkomórkową. Niektóre pasożytnicze pierwotniaki (np.. afrykańskie trypanosomy) żyją we krwi, podczas gdy wiele dużych wielokomórkowych pasożytów żyje w tkankach i narządach (np. tasiemce). Wiele bakterii kolonizuje powierzchnie nabłonkowe i wnika do gospodarza, aby mnożyć się w tkankach.

jamy ciała

mówiąc, różne typy odpowiedzi immunologicznej dzielą się na dwa rodzaje: wrodzone (nieswoiste) odpowiedzi immunologiczne i nabyte (swoiste) odpowiedzi immunologiczne. Istotna różnica pomiędzy nimi polega na tym, że odpowiedź nabyta jest wysoce swoista dla danego patogenu. Ponadto odpowiedź wrodzona nie zmienia się po powtórnej ekspozycji na dany czynnik zakaźny, podczas gdy odpowiedź nabyta nasila się z każdym kolejnym zetknięciem z tym samym patogenem; w efekcie odporność nabyta „pamięta” czynnik zakaźny i może zapobiegać powodowaniu przez niego choroby. Na przykład, choroby takie jak odra i błonica wywołują nabytą odpowiedź immunologiczną, która daje odporność trwającą całe życie. Dwiema kluczowymi cechami odporności nabytej są w ięc - swoistość i pamięć.

Odpowiedź immunologiczną wytwarzają pierwotnie leukocyty, których jest kilka rodzajów.

Fagocyty i wrodzona odpowiedź immunologiczna - Jedną z ważnych grup leukocytów są komórki fagocytujące, takie jak monocyty, makrofagi i wielopłatowe neutrofilc. Komórki te wiążą mikroorganizmy, internalizują je, a następnie zabijają. Ponieważ wykorzystują prymitywny nieswoisty system rozpoznawania, który pozwala im wiązać różnorodne produkty bakteryjne, są one mediatorami wrodzonej odpowiedzi immunologicznej. W efekcie działają jako pierw sza linia obrony przed zakażeniem.

Limfocyty i nabyta odpowiedź immunologiczna - Inną ważna grupą leukocytów są limfocyty. Zajmują one centralną pozycję we wszystkich nabytych odpowiedziach immnologieznych, ponieważ specyficznie rozpoznają poszczególne patogeny, zarówno wewnątrz komórek gospodarza, jak i na zewnątrz, w płynach tkankowych lub we krwi. Istnieje kilka różnych rodzajów limfocytów, jednak dzielą się one na dwie podstawowe kategorie - limfocyty T (lub komórki T) oraz limfocyty B (lub komórki B). Komórki B zwalczają patogeny zewnątrzkomórkowe i ich produkty przez uwalnianie przeciwciała, cząsteczki, która swoiście rozpoznaje i wiąże cząstkę docelową, zwaną antygenem. Antygen może być cząsteczką na powierzchni patogenu lub produkowaną przez niego toksyną. Limfocyty T mają szerszy zakres aktywności. Część z nich zaangażowana jest w' kontrolę rozwoju limfocytów B i produkcję przeciwciał. Inna grupa limfocytów T reaguje z komórkami żernymi, pomagając im zniszczyć patogen, który sfagocytowały. Trzecia grupa limfocytów T rozpoznaje komórki zakażone przez wirusa i niszczy jc.

Interakcje pomiędzy limfocytami i fagocytami - Istnieje znaczne współdziałanie pomiędzy limfocytami i fagocytami. Na przykład niektóre z fagocytów mogą pochłaniać antygeny i przedstawiać je limfocytom T w postaci, którą one mogą rozpoznawać w procesie zwanym prezentacją antygenu. 7. kolei limfocyty T uwalniają czynniki rozpuszczalne (cytokiny), które aktywują fagocyty i powodują, że niszczą one patogeny, które wchłonęły. W innym przypadku, fagocyty wykorzystują przeciwciała uwolnione przez limfocyty B, aby móc bardziej efektywnie rozpoznawać patogeny (Ryc. 1.3). Jedną z konsekwencji tych interakcji jest to, że większość odpowiedzi immunologicznych zawiera różne składniki odporności wrodzonej i nabytej. W najwcześniejszym stadium zakażenia dominują odpowiedzi wrodzone, później jednak limfocyty podejmują tworzenie odpowiedzi immunologicznych nabytych.

Zapamiętują one patogen i w sytuacji, gdy osobnik zostanie później powtórnie zakażony przez ten sam patogen, wytwarzają bardziej skuteczne i szybsze odpowiedzi.