M029

(I h

1 1 1	l D
! ■ li	i i

I i

Rys.2.18. Profile sterów konwencjonalnych; a/ ster plaski (płytowy), b/ ster opływowy (profilowy, wypornościowy)

Wymienione cztery cechy stwarzają możliwości stosowania różnych konstrukcji, w któ rych stery o różnych kształtach są rozmaicie zamocowywane do kadłuba. Odpowiednio da tego istnieje znaczna liczba określeń technicznych, nazw fabrycznych i nazw pochodzącyc od nazwisk konstruktorów. Z manewrowego punktu widzenia podstawą klasyfikacji powinn być wielkość siły hydrodynamicznej, jaką oferuje dana konstrukcja. Kierując się takim zało żeniem wszystkie stery można podzielić na płaskie, zwane także płytowymi (rys. 2.18a), ora

Rys.2.19. Ster niezrównoważony (a) i ster niezrównoważony Oertza (b)

m|.i , wowc, nazwane także profilowymi lub wyporowymi (i ys. 2.1 Kb). Dążenie do uzyskania tutllrpi/ych efektów zwrotu doprowadziło do prawic całkowitej eliminacji pierwszej grupy liftów W drugiej grupie natomiast można wydzielić cztery podstawowe podgrupy, kierując •u iiueisccm poprowadzenia osi trzonu sterowego. Ta cecha charakterystyczna ma podsta-hmim znaczenie przy ustalaniu koniecznej mocy maszyny sterowej.

I’n/ycję osi trzonu sterowego odnosi się do przedniej krawędzi steru i miejsca przyłożeniu Kiły hydrodynamicznej P. Stery opływowe dzieli się więc na:

mc/równoważone, gdy oś steru znajduje się tuż przy przedniej krawędzi płetwy (rys. .’ I *>a); przykładem takiego rozwiązania jest ster Oertza, w którym płetwę umieszczono lic /.pośrednio za wyprofilowaną opływowo tylnicą(rys. 2.19b):

Rys.2.20. Ster częściowo zrównoważony

i    /ęściowo zrównoważone, gdy oś steru znajduje się między przednią krawędzią płetwy

ii    miejscem przyłożenia siły naporu; przykładem jest ster Simplex (rys. 2.20); /równoważone, gdy oś steru znajduje się w miejscu przyłożenia siły naporu (rys. 2.21); pi/erównoważone, gdy miejsce przyłożenia siły naporu znajduje się między przednią.

Spośród wymienionych czterech podgrup sterów opływowych najczęściej stosowane są Om ziównoważone oraz częściowo zrównoważone [1,175], Odległość osi od przedniej kra-Ikyl/i steru nie przekracza zwykle 25 do 30% długości płetwy sterowej [175], Zależność IJ'') wskazuje, iż wielkość siły naporu jest wprost proporcjonalna między innymi do wiel-lliiii i pola powierzchni steru.

71