M029

a h

1 1	i D
• =4	i i

I i

Rys.2.18. Profile sterów konwencjonalnych; a/ ster plaski (płytowy), b/ ster opływowy (profilowy, wypornościowy)

Wymienione cztery cechy stwarzają możliwości stosowania różnych konstrukcji, w któ rych stery o różnych kształtach są rozmaicie zamocowywane do kadłuba. Odpowiednio da tego istnieje znaczna liczba określeń technicznych, nazw fabrycznych i nazw pochodzącyc od nazwisk konstruktorów. Z manewrowego punktu widzenia podstawą klasyfikacji powinn być wielkość siły hydrodynamicznej, jaką oferuje dana konstrukcja. Kierując się takim zała żeniem wszystkie stery można podzielić na płaskie, zwane także płytowymi (rys. 2.18a), ora

Rys.2.19. Ster niezrównoważony (a) i ster niezrównoważony Ocrtza (b)

".owe, nazwane także profilowymi lub wyporowymi (rys. 2,1 Sb). Dążenie do uzyskania H4|lrpK/ych efektów zwrotu doprowadziło do prawic całkowitej eliminacji pierwszej grupy •lnów W drugiej grupie natomiast można wydzielić cztery podstawowe podgmpy, kierując •ii; miriscem poprowadzenia osi trzonu sterowego. Ta cecha charakterystyczna ma podsta-c znaczenie przy ustalaniu koniecznej mocy maszyny sterowej.

I'n/ycję osi trzonu sterowego odnosi się do przedniej krawędzi steru i miejsca przyłoże-Hltt tily hydrodynamicznej P. Stery opływowe dzieli się więc na:

niezrównoważone, gdy oś steru znajduje się tuż przy przedniej krawędzi płetwy (rys. .' I *>a); przykładem takiego rozwiązania jest ster Oertza, w którym płetwę umieszczono bezpośrednio za wyprofilowaną opływowo tylnicą (rys. 2.19b):

t zęściowo zrównoważone, gdy oś steru znajduje się między przednią krawędzią płetwy •i miejscem przyłożenia siły naporu; przykładem jest ster Simplex (rys. 2.20); /tównoważone, gdy oś steru znajduje się w miejscu przyłożenia siły naporu (rys. 2.21); pi/erównoważone, gdy miejsce przyłożenia siły naporu znajduje się między przednią., krawędzią a osią trzonu sterowego (rys. 2.22).

Rys.2.21. Ster zrównoważony

Rys.2.22. Ster przerównoważony

Spośród wymienionych czterech podgrup sterów opływowych najczęściej stosowane są |ł»i \ /tównoważone oraz częściowo zrównoważone [1,175]. Odległość osi od przedniej kra-*•,'1/1 steru nie przekracza zwykle 25 do 30% długości płetwy sterowej [175]. Zależność || ") wskazuje, iż wielkość siły naporu jest wprost proporcjonalna między innymi do wiel-■Plti i pola powierzchni steru.

71