Mikra4

Poda! doskanel«

na sprzedaż większe ilości dóbr niż przy cenach niższych.

Wielkość podaży danego dobra zmienia się przede wszystkim na skutek zmiany ceny. Możliwe są tu dwa przypadki:

•    kurczenie się podaży (efekt spadku ceny)

•    rozszerzanie się podaży (efekt wzrostu ceny)

W OKRESIE KRÓTKIM nie można zwiększyć nakładów wszystkich czynników produkcji - przynajmniej jeden pozostaje    bez    zmian.

W OKRESIE DŁUGIM wszystkie czynniki produkcji mogą się zmieniać.

korzyści

Q

W obu przypadkach mamy do czynienia z przesunięciem wzdłuż krzywej (nie zmienia się funkcja, tylko jej wartości). Zjawisko to jest analogiczne do kurczenia się i rozszerzania popytu - z tym, że następuje w przeciwnym kierunku (wzrost ceny powoduje rozszerzenie podaży, ale kurczenie popytu).

WZROST PODAŻY

•    ograniczenie kosztów produkcji

•    korzystne zmiany cen innych towarów

•    postęp technologiczny

•    korzystne warunki atmosferyczne

•    korzystne zmiany w polityce

państwa    (np.    niższe

opodatkowanie, subsydia).

Spadek podaży może zostać wywołany następującymi czynnikami:

•    wzrost kosztów produkcji

•    niekorzystne    zmiany    cen innych

towarów, niekorzystne    warunki

atmosferyczne

•    niekorzystne    zmiany    w    polityce

państwa    (np.    wyższe

opodatkowanie,    cofnięcie

subsydiów)

Elastyczność podaży to miara zdolności producentów do dostosowywania wielkości podaży do zmiany ceny. Inaczej mówiąc, elastyczność podaży jest miarą wrażliwości podaży na zmianę ceny.Elastyczność podaży' jest wyliczana z w'zoru:

% zmiana podaży

EPod =

% zmiana ceny

Elastyczność podaży jest uzależniona od dwóch czynników: czasu j wzajemnej substytucji czynników produkcji:

1. Elastyczność podaży jest tym większa, im dłuższy jest badany okres. 2. Elastyczność podaży jest tym większa, im większy jest stopień wzajemnej substytucji czynników produkcji (im większe są możliwości dostosowania czynników produkcji do zmieniających    się    warunków).

W bardzo krótkim okresie podaż jest zwykle nieelastyczna. Rozróżniamy trzy szczególne przypadki: podaż doskonale nieelastyczną, podaż doskonale elastyczną oraz jednostkową elastyczność podaży.

Jednostkowa elastyczność podaży:

Q

POPYT KOMPLEMENTARNY (WIĄZANY)

Popyt komplementarny (wiązany) dotyczy dóbr, na które popyt występuje jednocześnie (tzn. uzupełnia się); na przykład popyt na chleb i masło.

POPYT KONKURENCYJNY (SUBSTYTUCYJNY)

Popyt konkurencyjny (substytucyjny) dotyczy dóbr, które mogą się zastępować (substytutów)

- na przykład masło i margaryna.

POPYT ŁĄCZNY

Popyt łączny dotyczy dóbr, które mają różne zastosowania (na przykład popyt na wełnę, zgłaszany zarówno przez producentów dywanów, jak i producentów odzieży).

POPYT POCHODNY Z popytem pochodnym mamy do czynienia wtedy, gdy popyt na jedno dobro wywołuje popyt na inny towar (na przykład - wzrost popytu na samochody wywoła wzrost popytu na stal). Również popyt na czynniki produkcji jest popytem pochodnym - wynika z popytu na produkty, do wytworzenia których używane są dane czynniki (przykładowo: popyt na pracę w hutach będzie uzależniony od popytu na stal).

PODAŻ WIĄZANA

Podaż wiązana jest wynikiem nieuchronnej współzależności pomiędzy podażą dwóch dóbr (na przykład podaż benzyny i mazutu).

PODAŻ KONKURENCYJNA Podaż konkurencyjna występuje, jeśli jest możliwa produkcja alternatywnych dóbr przy użyciu danego zasobu. Przykładowo, ziemia może być wykorzystana jako grunt orny, działka budowlana lub działka pod budowę drogi.

Ceny ustalane są przez rynek poprzez wzajemne oddziaływanie na siebie sił popytu i podaży. Cena ^ jest INSTRUMENTEM DYSTRYBUCJI RZADKICH DÓBR - rynek dokonuje podziału ograniczonej podaży dóbr pomiędzy tych, którzy są gotowi zapłacić najwięcej.

Rysunek pokazuje wyznaczenie ceny równowagi - przy której podaż danego dobra jest równa popytowi na nie.

•    praca, zatrudnienie

•    rozwój    gospodarczy,

zaspokajanie coraz większej liczby potrzeb

•    postęp techniczny

•    podaż dóbr publicznych i społecznych

•    dobrobyt społeczny

•    rozwój infrastruktury

koszty'

•    degradacja środowiska

•    koszty ochrony zdrowia (choroby zawodowe)

•    zmęczenie, stres, brak wypoczynku

•    zanieczyszczona biologicznie lub chemicznie żywność

•    koszty    związane    z

bezrobociem

•    koszty'    związane    z

monopolizacją rynku

•    koszty    związane    z

niewłaściwym działaniem rynku,    marnotrawstwo

zasobów

Utarg (zwany też przychodem) to ilość pieniędzy,    uzyskana    przez

przedsiębiorstwo ze sprzedaży dóbr i usług w danym okresie (por. Begg. S. 175).Utarg całkowity wyliczamy ze wzoru:

TR=P*Q gdzie TR - utarg całkowity, P -cena jednostkowa, Q - wolumen sprzedaży (liczba sprzedanych jednostek).

Utarg krańcowy (przychód krańcowy, marginal revenue) to wzrost utargu całkowitego, wywołany zwiększeniem produkcji o jednostkę. Jest wyrażany wzorem:

zmiana TR

MR =

zmiana Q

gdzie MR to utarg krańcowy, TR - utarg całkowity, Q - liczba jednostek

W warunkach konkurencji firma - chcąc sprzedać więcej - musi obniżyć cenę. Z tego też powodu utarg krańcowy spada w miarę wzrostu produkcji. Z kolei kształt krzywej utargu krańcowego zależy od kształtu krzywej popytu na produkty przedsiębiorstwa.

Ekonomia zna również pojęcie ZYSKU NORMALNEGO    Kiedy

przedsiębiorstwo osiąga zysk ekonomiczny równy 0, wówczas mówimy, że osiana ono zvsk normalny. Oznacza to