moje63

leżności, zrozumienia i wymiany uczuć, uznania i szacunku, poczucia bezpieczeństwa. Rodzina stwarza swym członkom okazję do kształtowania i wzbogacania własnej osobowości. Zaspokojenie tych potrzeb łączy się ze spełnianiem funkcji psychohigienicznej rodziny.

Nie zawsze jednak rodzina spełnia należycie wymienione funkcje na rzecz społeczeństwa i nie zawsze zaspokaja potrzeby swych członków. Powstaje wówczas problem dys-ftmlrrjnnalnnóci rodziny. Rozważanie problemu dysfunkcjonalności rodziny wymaga analiz uwzględniających oba aspekty, a więc Y-iiie-spełniania funkcji ogólnospołecznych orazyłue-zaspokajania potrzeb członków rodziny.

Dysfunkcjonalność w pełnieniu zadań na rzecz społeczeństwa należy badać biorąc za punkt wyjścia model danej funkcji jaki stawia społeczeństwo przed rodziną^ Jeśli w danym iffaju nie jest przyjęły lip. model dzietności rodziny, nie można mówić o dysfunkcjonalności rodziny pod tym względem. I tak, jeśli od 15 lat propagowany był w naszym społeczeństwie model rodzicielstwa zamierzonego, a więc dziecka chcianego, pożądanego, to dysfunkcjonalność reprodukcyjną rodziny trzeba określać z punktu widzenia ilości dzieci urodzonych a niechcianych i odrzuconych, a nie z punktu widzenia ilości dzieci posiadanych przez rodzinę. Model ten nie dotyczy ilości dzieci w rodzinie, lecz stosunku do dziecka. Nieporozumieniem jest więc mówienie o odtrąceniu dziecka w przypadkach zmniejszania się rodności kobiet, można mówić jedynie o świadomym niepodejmowaniu macierzyństwa.

Dysfunkcjonalnością rodziny w zakresie funkcji produkcyjnej nie będzie w naszym społeczeństwie praca kobiet, bo mamy model zakładający prawo do pracy zawodowej zarówno mężczyzny, jak i kobiety, ody natomiast zdro-

we, dorosłe dzieci nie pracują, nie uczą się i żyją na koszt rodziców (a czasem jeszcze zakładają rodzinę), to możemy mówić o dysfunkcjonalności tej rodziny w zakresie funkcji produkcyjnych, bo nie dostarcza społeczeństwu pracowników.

Podobnie zakłócenie funkcji usługowo-opie-kuńczej wykazują te rodziny, które nie są w stanie zapewnić swym członkom warunków codziennego bytu i opieki. Jaskrawym przykładem będzie ciężka choroba matki w rodzinie z małymi dziećmi, w której ojciec pracujący nie jest w stanie zapewnić im opieki, przygotować posiłków, zadbać o czystość itp.

Jednakże i w zalesie tej funkcji musimy odwoływać się do modelu przyjętego przez społeczeństwa Jeśli np. w danym społeczeństwie rozpowszechnione są, za społeczną aprobatą, domy dla ludzi starych, rencistów itp., to o zakłóceniu funkcji usługowo-opiekuńczej nie będzie świadczyło korzystanie z nich i umieszczanie tam starszych ludzi za ich zgodą. Natomiast na dysfunkcjonalność rodziny w tym zakresie będzie wskazywał fakt nieświadczenia żadnej usługi na rzecz ludzi starych, zupełne nieinteresowanie się nimi, jeśli w społeczeństwie przyjęty jest model otaczania opieką i zabezpieczania bytu starszym przez młodszych członków społeczeństwa.

Na dysfunkcjonalność w zakresie funkcji uspołeczniającej rodziny wskazują te dewiacje w zachowaniu dzieci i młodzieży, które nie są zgodne z modelem dziecka uspołecznionego, respektującego wzory zachowań, normy i wartości przyjęte w danym społeczeństwie.

Również orzekanie o dysfunkcjonalności w zakresie funkcji psychohigienicznej wymaga znajomości jej modelu w danym społeczeństwie. Jest to jednak dość trudne, bo funkcja ta bywa określana jako ukryta, rzadko jest wymieniania

»