moralnego postępowania, zwykle wiedzą, jak należałoby postąpić i dysponują odpowiednimi ku temu umiejętnościami.
Przebieg rozwoju moralnego jest w ograniczonym stopniu poddany kontroli ze strony innych osób. Kontrola ta może się dokonywać na podstawie obserwacji zachowań.
W przypadku rozwoju moralnego jednostka może bez żadnych ujemnych dla siebie konsekwencji zatrzymać się na każdym poziomie i pozostać na nim bez narażania się na społeczne sankcje. Zdarza się, źe jednostki pozostają w zakresie rozwoju moralnego na poziomie egoizmu, a więc kierowania się wyłącznie osobistym dobrem
Rozwój moralny możemy zamknąć w 4 następujących po sobie stadiach:
-anomii- brak jakiejkolwiek świadomości moralnej
-heteronomii- uznanie moralności narzuconej, na zasadzie podporządkowania się -socjonomii- akceptacja norm obowiązujących w grupie uważanej za własną -autonomii- uznanie norm moralnych za własne
CZYNNIKI WEWNĘTRZNO-ROZWOJOWE |
CZYNNIKI SPOŁECZNO- KULTUROWE |
Zdolności intelektualne |
Kultura moralna środowiska |
Wiedza i rozumienie |
Wzory postępowanie moralnego |
Doświadczenie społeczne |
Uznawanie wartości |
EmotywnOŚĆ-zdolność do doświadczania silnych emocji |
Treści wychowania |
Dyspozycje wolicjonalne i postawy |
Metody wychowania |
Można sądzić, że w miarę jak jednostka rozwija się moralnie, wzrasta też jej poziom przystosowania do otoczenia społecznego
Można powiedzieć, że rozwój moralny przebiega najbardziej pomyślnie, i bez przeszkód, gdy normy obowiązujące w grupie są dla jednostki dostatecznie jasne i czytelne, zaś stosunki z otoczeniem umożliwiają aktywne współuczestnictwo w trakcie ich stosowania i przestrzegania.
Rozwój moralny polega na osiąganiu przez jednostkę kolejno coraz wyższych poziomów w zakresie przyswojenia norm regulujących współżycie. Poziomy te większość ludzi osiąga w określonej kolejności i w określonym wieku życia, co sprawia, że możemy mówić o pewnych prawidłowościach rozwoju moralnego. Kolejne poziomy, przez jakie w rozwoju tym przechodzi jednostka, określamy za pomocą pojęć stadiów i faz rozwojowych. Rozwój moralny został wytyczony przez wpływ społecznego otoczenia.
Rozwój moralny obejmuje bardzo różne dziedziny psychiki człowieka. Moralne zachowanie wyznacza, bowiem sfera poznawcza, czyli wiedz o świecie, rozumienie go i przekonania o nim, jak i sfera emocjonalna i motywacja.
Rozwój moralny dokonuje się przez osiąganie nowych, wyższych stadiów.
2