krotnie, że ..praca hermeneutyki nie polega na ,„x,v, 1 janiu procedur rozumienia, lecz na precyzowani runków, w jakich ono zachodzi .
Ostatnią fazą przedstawionej przez Gadaniem iucii świadomości historycznej, której krytyka j„st punktem wyjścia dla określenia jego własnego ..'-.„l wiska jest filozofia Heideggera.,Jej przedstawiona , ma charakteru polemicznego. Ontologię Heid.. .J traktuje Gadamer jako filozoficzne ugruntowani, własnej refleksji stanowiącej swego rodzaju kontynuacją myśli Heideggera, wchodzącą w problem;,-' tykę, która nie stanowiła przedmiotu bezpośrednie.,., zainteresowania autora Sein und Zeit. Problem, m Heideggera, jak pisze Gadamer, było pytanie o b\ a nie teoria poznania ludzkiego czy impas, w jak.m znalazła się świadomość historyczna. Niemniej win;.;.., w ontologii Heideggera znajduje Gadamer filo/ . uzasadnienie dla swej koncepcji doświadczenia herm, neutycznego.
Dla Gadamera szczególnie doniosłe są dwa \vn refleksji Heideggera: przezwyciężenie metodologic/n i koncepcji rozumienia na rzecz koncepcji ontologiczm oraz-pełniejsze niż u jego poprzedników ukazanie : storycznej struktury rozumienia. Te dwa osiągnie, zdaniem Gadamera, ustanawiają radykalny zwrot rozwoju hermeneutyki. Zanim przejdziemy do ic omówienia, trzeba jednak wyjaśnić, że Gadamer km. centruje się przy szacowaniu zasług Heideggera : tych dwu kwestiach, ponieważ wykazuje, że wie innych wątków i kategorii jego ontologii zostało jor gotowanych przez Husserla, zwłaszcza w Kryzys no.uk. Tak więc np. pojęcie horyzontu intencjonalni!/, założonego przez każde doświadczenie, przygotowu Heideggerowską analizę bycia-w-świecie. Już u Huss, ; a ta intencjonalność konstytuuje horyzont świata którym jesteśmy zanurzeni w postawie naturalni . który stanowi podstawę wszelkiego doświadczeń:. Co więcej, Husserlowskie pojęcie świata-życia iak esencjalme odniesione do subiektywności iest ni, tylko przeciwieństwem wszelkiego obiektywizmu, j, ■
’* H.-G. Gadamer, Truth and Method..., s. 263.
' • z istoty historyczne; „jest to pewna całość, w
ta-Zpi my, jako istoty historyczne, żyjemy”.'- Gadamer L także doniosłość wkładu Husserla w krytyką “Znawczej relacji między podmiotem a przedmiotem: P.°g0 fenomenologia transcendentalna pragnie być ana-iiza ich korelatywności. Lecz oznacza to, że ta relacja ^ pierwotna, .bieguny, zaś, między którymi się formuje, są w niej zawarte, tak jak to, co żywe, zabiera w sobie wszystkie przejawy życia w jedności swego organicznego bytu.” 19 Szczególna zasługa Heideggera polega więc przede wszystkim na tym, że wykroczył on poza perspektywę filozofii Jwiadomości, fdk nazywa Gadamer tradycję filozofii nowożytnej Kartezjusza. Kanta, neokantystów i Husserla. Fundując swą hermeneutykę nie na świadomości, lecz na faktyczności. Heidegger „wykroczył poza "pojęcie klasycznego idealizmu i poza problematykę transcendentalnej świadomości, oczyszczonej przez redukcję fenomenologiczną”.15 W przeciwieństwie do Husserla i jego poprzedników, refleksją Heideggera stawiała sobie za cel — w nawiązaniu do greckich źródeł filozofii europejskiej — powrót do ontologiczne-go pytania o bycie, a nie ugruntowanie ludzkiej wiedzy.
Ten zwrot, jakiego dokonał Heidegger, umożliwił mu ujęcie rozumienia, nie jako odmiany poznania właściwej naukom humanistycznym — czym było ono u Diltheya — i nie jako ideału metodologicznego filozofii — jak u Husserla, lecz jako „pierwotnej formy realizacji Dasein, które jest byciem w świecie. (...) Rozumienie przestało być pojęciem metodologicznym [...], rozumienie jest pierwotnym rysem ontologicznym samego ludzkiego życia.”” Rozumienie pojęte mitologicznie, jako-esencjalny rys Dasein, jest wcześniejsze od wszelkich wtórnych odmian rozumienia, które rozważać można w perspektywie metodologicznej. Jeżeli więc dotychczasowa hermeneutyka badała różne odmiany rozumienia, związane z rozmaitością tego, co stanowiło jego przedmiot, to Heidegger pojął rozumienie
11 Tamże, s. 218.
15 Tamże, s. 220.
'• Tamże, s. 226.
Tamie, s. 230.
147