Żyjemy w przestrzeni i dlatego orientacja w niej jest niezbędną, wręcz konieczną, umiejętnością każdego człowieka. Każdy z nas jest zawsze w centrum otaczającej przestrzeni i różnicuje ją zgodnie ze schematem swojego ciała. Tam, gdzie mamy:
• głowę - to: góra, wysoko, do góry, nad, ponad;
• nogi - to: dół, nisko, do dołu, w dół, pod;
• twarz - to: przód, do przodu, z przodu, przed;
• plecy - to: tył, z tyłu, do tyłu, za, zza;
• ręce - to: bok, z boku, obok, z lewej, z prawej.
Różnicowanie przestrzeni wynika też z relacji między obiektami: blisko - daleko; nisko - wysoko.
W poznawaniu i organizowaniu przestrzeni ważne jest doświadczenie. Wzrok, ruch i dotyk pozwalają człowiekowi poznawać przestrzeń.
Wzrok - organizacja ludzkiej przestrzeni zależy prawie wyłącznie od wzroku.
Wzrok pozwala nam ujmować przestrzeń trójwymiarowo.
Ruch - przestrzeni doświadczamy bezpośrednio jako czegoś, w czym się poruszamy. Przechodząc z miejsca na miejsce, zdobywamy poczucie:
• kierunku: do przodu, do tyłu, w lewo, w prawo, w bok;
• lokalizacji (położenia przedmiotów i miejsc);
• odległości dzielącej miejsca: blisko, daleko, 2 kroki dalej, 5 km bliżej, itp.
Dotyk - za pomocą rąk poznajemy przedmioty, znajdujące się w przestrzeni, ich kształty i wymiary.
Kształcenie u dziecka orientacji w przestrzeni powinno stanowić ciągły proces gromadzenia doświadczeń osobistych oraz odbywać się w naturalnych sytuacjach życiowych przy udziale jego wszystkich zmysłów i myślenia.
Dziecko rozpoczynające naukę w klasie 1. posiada już ogólną orientację w przestrzeni. Rozumie i poprawnie stosuje większość związanych z nią pojęć: na, pod, nad, obok, w przód, w tył itp. Zdarza się jednak, że myli kierunki: w lewo, w prawo. Tym pojęciom należy więc poświęcić więcej uwagi w pierwszych tygodniach zajęć w szkole. Ma to odzwierciedlenie w kartach pracy uczniów:
Karty pracy. Część 1.
K. 5, 6 - pojęcia: wewnątrz, na zewnątrz K. 9 - strona lewa, strona prawa