out 0117

ftl Ttcria jtdi#sltk fis)<hltcnyd\

/miana i odpowiadające mu w sferze fizycznej przeobrażenie się) stały pozostać nie może, przeto intuicja ma dążność cło iworzcnia nieskończonego, nic zamykającego i< przepływu stanów kolejnych, prostych szeregów następ-< /ości, którą tylko zcwnętrzno-życiowc warunki, nacisk wiażeń żywych, lub niezależnie od nieb powstałe zmiany u dopływach ccnestczyjnych, tamują, przerywając rozpoczęte łańcuchy i stając się źródłami nowych.

W głębiach „nieświadomego” przygotowuje się także ten dobór wzruszeniowy, jaki cechuje szeregi intuicyjne, dobór - odbywający się bez żadnego udziału naszej .wiadomości i woli. W każdym swobodnym przebiegu skojarzeniowym dopatrzeć się można zawsze pewnej lo. uimości jakościowej, przesuwającej się na kształt nici i iąglcj poprzez zmienność kolejno następujących wyobrażeń, pewien wspólny podkład wzruszeniowej natury, będący jak gdyby jednolitym łącznikiem i podścicliskicm dla różnorodnej treści przepływu; nigdy zaś nie występuje • •o w charakterze mieszaniny chaotycznej, jako szereg rozwijający się bez żadnego kierunku, do którego wchodziłby bez różnicy jakiekolwiek bądź stany psychiczne, w./ystkic zarówno obojętnie przyjmowane. Wynika to ',nl. żc wszelki „moment” odgrywa względem organizmu rolę siły kształcącej, i nic tylko pobudza potencjały za pośrednictwem przeobrażenia ośrodkowego, lecz zasila jc t.d /i- drogą obwodową, zwrotnym dopływem tych mięśniowych i cenestezyjnych podniet, które powstają z jego d i.dania na organizm, usiłując tym sposobem przystosować do swej natury całe środowisko „nieświadomego”. ■Si.m świadomości posiadający pewne zabarwienie wzru-■ omowe gatunku a na mocy zasadniczego stosunku wzajemnego oddziaływania i współrzędności, jaki zachodzi między organizmem i duszą, znajduje swój momentalny wyraz fizyczny w zakończeniach dróg odśrodkowych, odpowiedni rodzajowi swego wzruszenia, powodując zarówno pewną reakcję systemu mięśniowego, jak i organicznych funkcji wydzielin, oddychania i krążenia. Powstałe stąd nowe pobudzenia kinestecycznc i cencstezyjne— gatunku a, działają jako dopływ żywych wrażeń na ośrodki mózgowe, i przystosowując do swej natury cały układ nieświadomego pola duszy, akcentują i zmuszają do wyzwalania się potencjały tych przede wszystkim stanów psychicznych, których wzruszeniowośó i impulsywność najbardziej jest zbliżona do gatunku a. Najprzód więc. „psychiczne" działa na organizm -jak to możemy łatwo obserwować w mimice i różnych zmianach fizjologicznych funkcji zachodzących pod wpływem danego wzruszenia; następnie zaś -organizm, jako nowy już produkt „psychicznego", oddziaływa na świadomość drogą mięśniowych i cenestezyjnych pobudzeń, jak to widzimy na faktach zależności strony moralnej człowieka od przyczyn czysto fizjologicznej natury — ruchu, zmęczenia, głodu, pewnego stanu zdrowia, lub chorób, tylko że tutaj owe fizjologiczne przyczyny same są zarazem skutkiem psychicznego działania, i cały proces odśrodkowego powstawania organicznych pobudzeń i ich dośrodkowego dopływu w formie „czuć" mięśniowych i cenestezyjnych jest właśnie tym łącznikiem, w ciemnościach nieświadomego ukrytym, który zespala kolejny przebieg stanów świadomości, okładając je, według pewnego doboru, w szeregi skojarzeniowe pewnego kierunku wzruszeniowego.

Szeregów tych nic możemy jednak nigdy rozpatrywać jako układy celowe i zamknięte. Jeżeli bowiem czynnik doboru składających je ogniw należy całkowicie do nieświadomego i w naturze swej nic posiada nie z duchowej istoty (gdyż duchowe zjawisko do żadnego działania nie

10 — Metafizyk a doświadczalna