rozróżnienia), jeśli rzeczywiście było lo życie rajskie — to byłobjr '[ *** rajską niewinność utracił nie wówczas dopić*
kjfgu 1 ro. gdy zjadł owoc z Drzewa Poznania, lecz już wtedy, gdy feolnić QlC niu za^azano- ®óg, pozostawiając do wyboru człowie-' I ka przyjęcie zakazu bądź przekroczenie go, podarował mu I wolność.
Kiedy w grę wchodzi świadomość wolności, o rajskiej stworze, niewinności nie ma już co mówić. Odtąd istnieje pierwotny PM! ból świadomości; nic ogranicza się już ona do bytu, lecz lek grze- wybiega dalej, ku rozmaitym możliwościom, ku rozłegłe-ęknięcie mu, ponętnemu horyzontowi możliwości. Gdyż — jak sły-Noego, szeliśmy na początku — poza Drzewem Poznania wznosi l0wa- I się przecież także Drzewo Żyda. Świadomość staje się po-nomea- żądaniem, tęsknotą. Może ją uwieść również to. co nic jest a także dla niej stosowne. Ta wolność nie oznacza jeszcze, że czło-o. czło- wiek pozna również to, co dlań odpowiednie. Problem stoi Was tęp- tak: poznanie nie dorosło jeszcze do wolności. Ale człowiek
śk ..ma będzie się uczył, także poprzez niepowodzenia. Dlatego his-
ek mu- torię grzechu pierworodnego Hegel interpretował nie jako Upadek, lecz jako początek dziejów sukcesu. Heglowski iy dziś błyskotliwy aforyzm, zawierający już w sobie cały program łć. Za- jego filozofii, brzmi: „Poznanie leczy ranę, którą samo jest”, zanym W istocie Bóg, umożliwiając mu dokonywanie wyborów, la kto* niezmiernie wywyższył człowieka. To bodaj właśnie ta wol-iniać!" ność czyni go kimś podobnym do Boga. Dlatego po grzanym". i ehu pierworodnym Bóg może powiedzieć: „Oto człowiek iuż nic i stał się taki jak My”*.
tewem i Bóg nic ograniczył się do zwykłego zaprogramowania rośnie człowieka, lecz przydał jego bytowi pewnej otwartości. Posiedzę szerzył go i wzbogacił o wymiar powinności. Rzeczywistość Rra|| I siała się raptem pojemniejsza, ale też niebezpieczniejsza;
odtąd istniały byt i powinność. Ta ontologia bytu i powinności wdziera się w zamknięty świat raju, gdzie wszystko
We- * Cyuty biblijne podług Biblii Tysiąclecia. 111 wyd-. Pornań-Warwawa
8U ton-. , -
I