poetyka022

Jedność zasad

tła i ramy

W tym kontekście nic można ni wieniach dekoracji w akcji na scenie skicj). W istocie przedstawieniem dekorac gdyby akcję przebiegającą na scenie,

Może to właśnie teatr z charakterystycznym Ola

aktorów i dekoracji (które tworzą tło akcji, będąc w przedstawieniu) w jakimś stopniu wpłyną na plastyczne, warunkując te zjawiska, o których była tut

Niezwykle charakterystyczna jest wspólnota wyrażania tła i ram dzieła artystycznego -dostrzec w najróżniejszych rodzajach sztoki, teatrze elementy pantomimy były z jednej

'ego planu akcji, zaś z drugiej strony często służyły również za ¹ adzenie do spektaklu (por. pantomimę na początku akcji w starym przedstawieniu Zabójstwa Gonzagi, odtworzonym w szekspi-~m Hamlecie)“. W malarstwie przedodrodzeniowym wspólnota ta się przejawiać na przykład w tożsamości chwytów perspektywy, “anych w tle i na granicach prezentacji (które mogą być równo-V przeciwstawiane systemowi perspektywy, stosowanemu w cent-jżęści obrazu), w ostro zarysowanych sylwetkach pojawiających gjjbydwu przypadkach itp. Ta sama wspólnota może zostać skon-a także w dziele literackim - istnieje poprzez przeciwstawienie -ego opisu (charakterystycznego zarówno dla tła, jak i dla ram Sśopisowi wewnętrznemu.

*mość owa nie jest bynajmniej przypadkowa. Jak już niejedno-yspominaliśmy, tło, dokładnie tak samo, jak i rama należy do peryferyjnych przedstawienia (czy opisu). Jeśli więc -jać utwór jako zamknięty system, to zarówno w przypadku ąk i tla należy oczekiwać zewnętrznego, nie zaś wewnętrznego nia. Drugi plan przedstawienia pełni przecież taką samą akjego pierwszy plan (usytuowany na skraju prezentacji): obyśmy przede wszystkim przeciwstawione są temu, co zachodzi z przedstawienia, czyli w jego centrum. Można pomyśleć, przedstawiono na tle jakiejś centralnej figury przedstawionej, o zasadnie może być zrozumiane jako coś przedstawionego Kj - jednak nie jest przedstawione tu tak jedynie dlatego, ^ owa prezentacja, mniej ważna ze swej istoty, zakryłaby ? centralną. Z drugiej strony, to, co znajduje się z przodu W wielu wypadkach może zostać przeniesione przez średnio-'malarza w tło; aby nie zasłaniać głównej części dzieła Jńinany już sposób przekazywania wnętrza, gdy budynek, Zachodzi akcja, umieszczony jest w tle tej akcji). Przedsta-wielu przypadkach może zostać zrozumiane jako lustrza-_|y i Pierwszego planu (lub też jak „prześwitujący” pierwszy

529