przedsiebiorczosc8

/ ouvm zauważono, źc towarem. klóiy najhmd/icj _n;j_t|- • m^łlŁ sil mcłfllc szlachetne: trwtlc, mc psują się, (;,iwo j_c ^ t oiKfca im miejsce, a r/ailkost ich występowania i^war i

l*c»» monity byty dommuHtym rodzajem pio-ąątm W Ur4q rhA* banknot mógł być wymieniony •«Mln(in*|^lMnnilMOliiU Współcześni f«rt|Nk 1» złotem jut niewidki

towarowy prze kształcił sic''""H

^v Pienia;

»»m*‘ realny W len _WN

metalowy, czyli kruszcowy, Bard/ tyczne było również to, że _ma|.,. szlachetnego kruszcu równoważył ^ Wielokrotnie większych towaró^' wszechnego użytku.    ^

Kolejnym krokiem w rozwoju f₍ pieniądza stało się hicie monet. ]>_ra do tego rezerwowali sobie władcy, gJJ runtując jednocześnie wagę i jakość ^ nety. Posługiwanie się pieniądzem n*. netarnym było narażone na niewygoj. (ciężar) i niebezpieczeństwa (rabunek) Zatem już w XII wieku w miastach wio. skich pojawiły się kwity depozytowe, zastępujące pieniądz monetarny Był to początek nowej, papierowej formy pieniądza. Używanie pienią.

du papierowego upowszechniło się w XIX wieku.

C«*y pw|dii

Niezależnie od swej postaci pieniądz charakteryzuje się czterema sia-lymi wlukiwoiciami: trwałością, zastępowalnością, rzadkością i podziel-nok i | Irwoluw to zdolność do utrzymaniu wartości niezmiennej w cza-mi ‘/.antępownlność oznacza, źc pieniądz jest jednostką wartości wzajemnie wymienialną na wszystkie towary. Rzadkość gwarantuje wartość realną pieniądza. Może być naturulnu i wynika wówczas z rzadkości występowania dobra w przyrodzie lub jest stworzona sztucznie przez emitenta pieniądza Cecha podzielności pozwala na podział jednostki

2 4 Rola pieniądza w gospodarce rynkowej

zoak wodny zioła toną metaliczna mikrodruk

elementy uzupełniające się pod światło!

(reclo-yęrso)_ I

elementy widoczne pod kątem (elekt kątowy)!

Obecnie stosuje się wiele zabezpieczeń przed fałszowaniem pieniędzy, między innymi odpowiedni rodzaj papieru, wypukły druk, znaki wodne, elementy widoczne jedynie w świetle ultrafioletowym.

	fi PKO BANK POLSKI
•J		•	PKO EKSPRES
i
§ U	xxxx	xxxx xxxx	xlx
i	47ST
5 o		08/04	V!SM
• 3	OLGIERD	PERON	1 Electron |

Karty płatnicze nie są formą pieniądza, ale służą do posługiwania się pieniądzem bankowym.

udział (w %I O Pieniądz bankowy (bezgotówkowy) -i O gotówka w obiegu

100-1
90-
80-
70-	—
60-
50-
40-
30-
cU -
10-

1991    1996    2002 rok

Zmiany w strukturze pieniądza w Polsce w latach 1991-2002

pieniądza nu jednostki mniejsze. Zarówno monety, jak i banknoty są gotówkową formą pieniądza. Wick XX przyniósł kolejne zmiany, wprowadzając do powszechnego użytku pieniądz bezgotówkowy. Pieniądz bezgotówkowy stanowią wkłady na żądanie oraz wkłady terminowe w bankach, dlatego inaczej nazywany jest on pieniądzem bankowym lub pieniądzem elektronicznym. od elektronicznej formy zapisu w księgach bankowych. Do dysponowania tą formą pieniądza służą między innymi karty płatnicze, o których więcej w podrozdziale 3.3.

Od momentu swego pojawienia się pieniądz bezgotówkowy, jako wygodniejszy w użyciu, wypiera z obiegu pieniądz gotówkowy. Wykres ilustruje te zmiany na przykładzie Polski. Wynika / niego, że w roku 2002 udział gotówki w zasobach pieniężnych stanowił zaledwie 13,1%. Nie należy się jednak obawiać całkowitego zaniku gotówkowej formy pieniądza. Ekonomiści twierdzą, że jeszcze długo część rozliczeń będzie dokonywana w tej właśnie formie.

Funkcje pieniądza

Niezależnie od swojej formy pieniądz pełni w gospodarce pewne funkcje. Jest miernikiem wartości dóbr i usług, czyli służy do wyrażania cen. Podanie ceny dobra w jednostkach pieniężnych umożliwia porównanie jego wartości z wartością innych dóbr na rynku. Ceny pozwalają obliczać wartość globalnej produkcji w gospodarce, dlatego dzięki temu uniwersalnemu miernikowi możliwe jest planowanie finansowe. Właściciel pieniądza może bezpośrednio i w dowolnym czasie zamienić go na inne towary lub odwrot-