Save0007

16

Czasowa forma polega na opłacaniu pracy płacą zasadnie stałymi dodatkami, np. za staż pracy czy dodatkami funkcyjnymi^{IZUpełnioną} uwzględnia ruchomych składników wynagrodzenia, a więc czynnik ^ jących, powiązanych z efektami pracy poszczególnych pracowników ⁰^' w wydajności pracownika me wpływają na wysokość jego nłacvl riu r V ^any s. 155], [Jacukowicz 1997, s. 48], W tej sytuacji ~XnleTifr ^I987’ w następujący sposób [Duraj 2000, s. 349]:    -l^est '^,cz°ne

0)

W = (t-s) + d + u,

gdzie:

t - czas przepracowany, s - stawka osobistego zaszeregowania,

^d ~ ^d°P^łaty niezależne od efektów pracy (za pracę w godzina nadliczbowych i w dniach świątecznych, za szkolenie, instruowanie zaT^r we warunki pracy, jeżeli me zostało to uwzględnione w stawce «L °^d,1~ czych),    ^{e płac} zasadni-

u - płace uzupełniające, płatne z osobowego funduszu płac

wchodzące w skład zwyczajowych obowiązków pracownika dennt,? ^nie

pieniężnej.    ’ ^J ^^w formie

Zestawienie najważniejszych zalet i wad formy czasowe! n, ^

w tabeli 2.    ' czasowej przedstawiono

Akordowa forma płac. Akordowa forma płac, zwana także system dowym płac, może być stosowana tam, gdzie jest możliwe obliczeni/ a ilościowych pracy. Dominującym kryterium oceny pracy jest wvk ^Wyn,kow

pracownika lub zespół pracowników ilość (liczba) produktów usfumT* ^PrZ6Z

ści, co zapewnia bezpośredni związek między wydajnością pracy a T””⁰"

otrzymywanego wynagrodzenia [Oleksyn 1992, s 181J    ¹ “ ^wys°koscią

Akordowa forma płac polega „a opłacaniu pracy proporcjonalnie do w, l nama przez pracowników norm pracy. Normy te określają czas nie , ,^Wyko~ wykonania wyrobu lub czynności. Normy pracy powiązane są ze ł^d° pracy, która znajduje wyraz w kategorii zaszeregowania robót Kat °^20nosc^ regowania pracy powinna odpowiadać określonej kategorii zaszere?⁰™ ^ZaSZe’ konującego ją pracownika. Normy pracy powinny być stosowai^T³⁰¹³ ^ praca ma charakter wymierny, jest ujednolicona i powtarzalna z d • ^gdZ,e łem czynności ręcznie wykonywanych oraz tam, gdzie    ^{Zym udzia}"

wydajność pracy [Jacukowicz 1997, s. 51j.    "    ^{ma w}Pfyw na

Akordowa forma płac ma dwie główne odmiany, a mianowicie n r , nie wynagradzać..., 1997, s. 15], [Jacukowicz 1997 _s 517    ^ ^{ak sku{}ecz-

s. 185]:    ^i0,eksyn 1992,

- akordu czasowego, który ma miejsce wówczas, gdy norma wyrażona jest czasem potrzebnym do wykonania danej czynności ^ ^PfaCy

- akordu ilościowego, który występuje wówczas, gdy norma pracy wyrażona jest liczbą operacji, czynności lub sztuk wyrobu wykonanych w jednostce czasu (minuta, godzina, zmiana robocza).

Tabela 3

Cechy formy akordowej

Zalety

Wady

Znaczny wpływ na motywację do wydajniejszej pracy poprzez wzrost zainteresowania i odpowiedzialności pracownika za wyniki jego pracy Łatwość obliczania wynagrodzenia za dany okres Przyznanie pracownikowi wszystkich korzyści, które osiąga dzięki wydajniejszej pracy Uproszczenie kalkulacji kosztów produkcji (koszt jednostkowy jest stały) Duża motywacja do podnoszenia kwalifikacji Dbałość o rytmiczność i lepsze wykorzystanie czasu pracy

Kierowanie zainteresowania pracownika wyłącznie na ilość produkcji, co nie sprzyja poprawie jakości pracy Tendencje do wzrostu intensywności pracy, czego wynikiem jest duża wypadkowość, wyzysk pracownika, wczesne inwalidztwo Wysokie koszty normowania pracy Praca akordowa może prowadzić do powstania różnych napięć (stwarza atmosferę współzawodnictwa), utrudnia współpracę między pracownikami i pogarsza stosunki międzyludzkie Szybsze zużycie urządzeń produkcyjnych, a nawet ich dewastacja

Źródło: opracowanie własne.

Obok tych metod obliczania akordowej formy płac można wyróżnić ze względu na zakres stosowania akordu (tj. liczbę osób, które on obejmuje): akord indywidualny, zadaniowy, zespołowy, pośredni [Jacukowicz 1997, s. 51], [Olek-syn 1992, s. 183], Natomiast ze względu na sposób obliczania akordu występuje podział na: akord prosty oraz progresywny i degresywny.

W systemie płac akordowych obliczenie zasadniczego wynagrodzenia akordowego polega na pomnożeniu ceny jednostkowej pracy przez wielkość wykonanej produkcji. Cenę jednostkową za wykonaną pracę oblicza się na podstawie godzinowej stawki wynagrodzenia zasadniczego, wynikającej z kategorii osobistego zaszeregowania, normy pracy określonej na podstawie norm wydajności i norm obsługi dla obowiązujących warunków techniczno-organizacyjnych. Formuła określania wysokości wynagrodzenia W w akordowej formie płac ma następującą postać [Duraj 2000, s. 349]:

W = (q-S_a) + d + u = (q~) + d + u,    (2)

^wt

gdzie:

q - liczba wykonanych wyrobów,

S_a - stawka akordowa za sztukę,