skanuj0001

PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY 1977

WANDA KOZAKIEWICZ

BIBLIOTERAPIA W TEORII I PRAKTYCE

W piśmiennictwie bibliotekarskim można było spotkać się z pojęciem biblio terapii już w okresie międzywojennym. Zostało ono przypomniane w latach sześćdziesiątych, budząc jednak sporo nieporozumień i kontrowersji zarówno wśród bibliotekarzy, jak i w świecie medycznym. Najlepszym dowodem tych nieporozumień jest definicja biblioterapii zamieszczona w Słowniku wyrazów obcych (1959 s. 99) utożsamiająca bibliote-rapię z introligatorstwem: biblioterapia — konserwacja książek polegająca na reperacji i restauracji uszkodzonych obiektów.

Pierwsze definicje biblioterapii uwzględniające właściwe znaczenie tego terminu znajdują się w polskich wydawnictwach z 1971 r., a mianowicie w Encyklopedii wiedzy o książce oraz Słowniku wyrazów obcych PWN. W Stanach Zjednoczonych obok terminu „biblioterapia” używa się wyrazu „literaturoterapia”, a ostatnio pojawił się nowy termin „poezjo-terapia”.

Podejmowane od lat dziesięciu wysiłki i starania wokół organizacji bibliotek szpitalnych w Polsce spowodowały wzmożone zainteresowanie biblioterapią. Termin ten pojawił się w czasopismach bibliotekarskich i medycznych, stał się modny i nadużywany, a jednocześnie spotkał się z nieufnością i rezerwą wielu osób. Zarówno wynikająca z braku podstaw teoretycznych i doświadczeń nadmierna ostrożność w stosunku do prób wprowadzania w życie biblioterapii, jak też utożsamianie z nią wszelkich poczynań związanych z organizacją i funkcjonowaniem bibliotek w zakładach lecznictwa nie są korzystne dla dalszego rozwoju tej na nowo dostrzeżonej dziedziny.

Sytuacja dojrzała, by również w polskim słownictwie sprecyzować właściwą definicję biblioterapii. Opierając się na dostępnych mi wynikach badań i doświadczeń bibliotekarzy zagranicznych oraz wypowiedziach lekarzy i bibliotekarzy polskich, proponuję następującą definicję: biblioterapia jest szczególną techniką psychoterapeutyczną polegającą na leczniczym oddziaływaniu na psychikę przez odpowiednio dobraną lekturę.

Z powyższej definicji wynika, iż biblioterapia opiera się na kilku róż-