224 Ćwiczenia z receptury
Przykłady:
1. Rp.
Methenamini
Phenylis salicylatis aa 0,1
M.f. pulu. D.t.d. No III
2. Rp.
Camphorae
Chlorali hydrati. aa 0,1
M.f. pulu. D.t.d. No III
S. Wiadomo
3. Rp.
Chlorali hydrati 0,1
M.f.puluis D.t.d. No III S. Zażyć proszek po jedzeniu
4 .Rp.
Camphorae
Chlorali hydrati aa 0,2
Mentholi 0,02
M.f. pulu. D.t.d. No III S. Wiadomo
5. Rp.
Camphorae 0,1
M.f. pulu. D.t.d. No III
Proszki higroskopijne nasuwają podobne trudności jak mieszaniny eute-ktyczne, uzależnione są jednak w większym stopniu od warunków zewnętrznych (wilgotność powietrza w otoczeniu).
Do związków szczególnie podatnych na wilgotnienie należy metenamina (urotropina), a także bardzo często przepisywany kwas acetylosalicylowy w kombinacji proszków przeciw bólowi głowy lub w innych zestawieniach (rec. 6). Do mieszanin ulegających łatwo wilgotnieniu należą również bromki, zwłaszcza w potrójnej ich mieszaninie, oraz niektóre wyciągi roślinne.
Opisane niezgodności rozwiązujemy w praktyce najczęściej w ten sposób, że podajemy składniki osobno (w receptach bardziej złożonych wydzielamy składnik odpowiedzialny za zmianę stanu faktycznego i podajemy osobno).
Piśmiennictwo fachowe opisuje inne jeszcze sposoby poprawiania tego rodzaju niezgodności, m.in. domieszanie substancji obojętnych, niehigroskopij-nych (laktoza, skrobia). Proszki wilgotniejące należy przechowywać w naczyniach szczelnie zamkniętych. Przeciwwskazane jest rozsypywanie ich do opłatków skrobiowych.
Przykład
6. Rp.
Phenylis salicylatis
Methenamini aa 0,3
Methyl. coerul. 0,05
Belladonnae extr. siec. 0,015
M.f. pulu. D.t.d. No XX S. Cztery razy dziennie proszek
Zmniejszenie lub całkowitą utratę siły działania powoduje zmieszanie na przykład alkaloidów ze środkami adsorpcyjnymi (węgiel, wodorotlenek glinu).
Przykład
7. Rp.
0,0005
0,5
Atropini sulfatis Carbonis medicinalis M.f. p. D.t.d. No X S. Trzy razy dziennie proszek
Poprawa niezgodności polega na podaniu składników osobno. Węgiel należy wydać w tabletkach lub granulacie, a atropinę po ustaleniu dawek z lekarzem w proszkach lub kroplach.
Ciecze nie mieszające się
Niezgodności tego rodzaju występują najczęściej przy zestawieniu roztworów wodnych z olejami.