skanuj0016

230 Ćwiczenia z receptury

Wysolenie

Substancje rozpuszczone w wodzie mogą zmniejszyć rozpuszczalność innych związków obecnych w roztworze (krystaloidów, a także koloidów). Niezgodności spowodowane wysoleniem występują w praktyce w przepisach na krople do oczu i krople do nosa. Recepty te zawierają najczęściej koloidalne roztwory połączeń srebra, Argentum proteinicum (Protargol), Argentum col-loidale (Collargol), Targesinum łącznie z chlorkiem sodu, siarczanem cynku i kwasem borowym.

Przykłady:

22.    Rp.

0,05

0,1

10,0

Protargoli Zinci sulfatis Aq.

M.D.S. Krople do oczu

23.    Rp.

0,1

0,045

5,0

Argenti proteinici Natrii chloridi

Aq.    ad

M.f. sol.

S. Krople do nosa

24.    Rp.

0,2

ad 10,0

Protargoli Sol. Acidi borici 3%

M.D.S. Krople do oczu

25.    Rp.

0,5

0,03

10,0

Targesini Zinci sulfatis

Aquae    ad

M.D.S. Krople do oczu

W przypadku recept 23 i 24 wytrącenie osadu obserwujemy dopiero następnego dnia.

Poprawa niezgodności następuje po zmianie środków nadających izotonię; w kroplach do oczu wprowadzamy 1,6% roztwór azotanu potasu (rec. 24), a w kroplach do nosa 5% glukozę (rec. 23).

W receptach 22 i 25 należy rozdzielić składniki, sporządzając osobne roztwory (po uzgodnieniu z lekarzem).

Należy podkreślić, że targezyna, wykazująca w roztworach odczyn obojętny (pH ok. 6,7) i zawierająca skutecznie działający koloid ochronny, powoduje najmniej niezgodności.

Proteinian srebra, srebro koloidalne i targezyna mogą okazać się niezgodne:

-    z niektórymi środkami konserwującymi (tab. 20),

-    z solami niektórych alkaloidów stosowanych w okulistyce (osady),

-    z Sol. Epinephrini 0,1% (rozkład w ciągu 1 dnia).

Niektóre barwniki ulegają wysoleniu z roztworów po doprowadzeniu ich do izotonii przez dodanie chlorku sodu.

Niezgodności chemiczne

Reakcja podwójnej wymiany

Reakcja podwójnej wymiany między dwoma elektrolitami może spowodować wytrącenie nierozpuszczalnej soli.

Reakcje podwójnej wymiany zachodzą najczęściej w przypadku soli:

-    wapnia (benzoesany, fosforany, mleczany, salicylany, siarczany i węglany),

-    cynku (w środowisku zasadowym powstaje zazwyczaj wodorotlenek),

-    magnezu i srebra.

Przykłady:

26. Rp.

Calcii chloridi	5,0
Natrii salicylatis	3,0
Aquae	50,0
M.f. sol.
S. 3 razy dziennie łyżeczkę

Powstaje osad salicylanu wapnia.

21. Rp.

Sol. 0,25%Argenti nitratis

0,1% Sol. Ethacridini lactatis aa 25,0

M.f. sol.

S. Zewnętrznie

Pod wpływem jonu azotanowego wytrąca się etoksydwuaminoakrydyna Podobne reakcje zachodzą pod wpływem innych kwasów mineralnych ora; w środowisku zasadowym.