skanuj0025

5.2. Patomorfologia

W tkance łącznej stwierdza się zmiany nieswoiste, występujące rów' nież w innych chorobach tkanki łącznej oraz zmiany swoiste dla gr. Do zmian nieswoistych należą: obrzęk i zwyrodnienie włókien kolagenowych z odczynem wysiękowym, a do zmian swoistych - guzki Aschoffa i Tałata jewa będące wyrazem proliferacyjnego odczynu komórkowego. W cyklu rozwojowym guzka wyróżnia się: okres wysiękowy, rozrostowy i wy twórczy oraz okres tworzenia się blizny. Rozwijają się one w mięśni¹ sercowym w sąsiedztwie średnich i drobnych tętniczek.

Proces zapalny może obejmować wsierdzie, mięsień sercowy, osierdzi lub wszystkie te tkanki równocześnie.

Na wsierdziu zastawki powstają brodawkowate, drobne wyniosłoś' rozsiane wzdłuż zgrubiałego brzegu zastawki. Występują one również ni strunach ścięgnistych i na wsierdziu ściennym. Badaniem histopatologiem nym płatków zastawki stwierdza się obrzęk, zwyrodnienie włóknikowati i nacieki drobnokomórkowe. We wsierdziu zastawki powstają ubytki w których tworzą się skrzepliny mające wygląd brodaweczek, składając się z krwinek płytkowych, krwinek białych i czerwonych. W okresi gojenia dochodzi do zwłóknienia i zwyrodnienia skrzeplin z następowym rozwojem tkanki łącznej, czyli do powstania blizny. W następstwie tęgi płatki zastawki grubieją i skracają się, a często zrastają się ze sobą. Powstaj wówczas organiczna wada serca pod postacią niedomykalności zastawi lub zwężenia ujścia, a niejednokrotnie złożona wada serca, w które współistnieją niedomykalność i zwężenie. Zapalenie wsierdzia obejmuji najczęściej zastawkę dwudzielną, rzadziej zastawkę aorty, wyjątkowo zai tawki prawej połowy serca.

W mięśniu sercowym poza guzkami Aschoffa i Tałatajewa występuj nieswoiste zmiany zapalne gojące się z wytworzeniem blizny. Powstaj' więc zwłóknienie mięśnia sercowego.

Swoiste i nieswoiste zmiany zapalne występują również w tętnicach wień cowych i aorcie.

Zapalenie osierdzia może występować jako zapalenie suche lub wy siękowe z wytwarzaniem się zrostów między blaszkami osierdzia, międz] osierdziem i opłucną, osierdziem i sródpiersiem.

/.upalenie stawów jest prawie stałym objawem gorączki reumatycznej. Skora nad stawem jest gorąca, zaczerwieniona, stwierdza się obrzęk okoli-i v stawu, a w jamie stawu pojawia się jałowy wysięk. Typowa jest szybka /uuenność umiejscowienia objawów zapalnych w stawach.

/miany zapalne mogą występować również w mózgu (pląsawica), w opo-ii.it li mózgowych, płucach i opłucnej, nerkach, w narządzie wzroku, mięśniach i skórze (rumień pierścieniowaty, wielopostaciowy, guzowaty, |5ii/ki podskórne).

5.3. Obraz kliniczny i przebieg choroby

Najczęściej chorują dzieci w wieku 5-15 lat, wyjątkowo osoby po '0 rnlui i ta. Początek gr jest przeważnie ostry. Nagle pojawia się gorączka, nblitr pi a v, osłabienie, przyspieszenie akcji serca oraz zapalenie dużych stawów, Siauy są obrzękłe, bardzo bolesne, a skóra nad nimi zaczerwienił ma I ypowa jest szybka zmienność umiejscowienia objawów zapalnych w lid w .u li i również szybkie ich ustępowanie, nawet bez leczenia,

I i szkodzenia serca są typowe dla gr, która „liże stawy, a kąsa sen e" W zależności od nasilenia zmian w sercu chory odczuwa duszni iść w t z aule w \ silku, a nawet w spoczynku, ma uczucie kołatania serca, mogą lówilłeJ pi Mawiać się bóle w okolicy serca. Uszkodzenie serca występuje pod pi u l,u i.) reumatycznego zapalenia wsierdzia, mięśnia sercowego, osierdzia lub i alrgo serca.

/apalenie wsierdzia jest przyczyną powstawania wad serca, uajc/ęśi ir| niedomykalności zastawki dwudzielnej, zwężenia lewego ujścia żyluego lub | u ijawienia się obu tych wad.

* 'bjawem uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego jest pl,pawica.

l‘o wygaśnięciu ostrego rzutu gr następuje okres remisji, trwający różnie długo. Każde następne zakażenie paciorkowcowe może być przyczyną w vstępowania nowych rzutów i dalszych uszkodzeń serca.

Typowy przebieg gr charakteryzuje się występowaniem ostrych rzutów ii,i |>izrmian z remisjami, rzadziej choroba wykazuje przewlekłą aktywność, Zdarzają się też przypadki o gwałtownym przebiegu i przeciwnie -

55