skanuj0025

3.7. ŚCISKANIE METALI KRUCHYCH

Sposób przeprowadzenia próby jest w tym przypadku taki sam, jak opisany w pkt. 3.6. Wykres ściskania sporządzony przez urządzenie rejestrujące ma postać pokazaną na rys. 3.4. Początkowo wykres jest prawie prostoliniowy i

Rys. 3.4

lekko odchylony od osi sił. Następnie coraz bardziej zakrzywia się, urywając się nagle w pewnym punkcie z powodu zniszczenia próbki. Kształt próbki bezpośrednio przed zniszczeniem jest lekko beczkowaty. Świadczy to o istnieniu niewielkich odkształceń plastycznych. Jednak materiały kruche (np. żeliwo) nie mają wyraźnej granicy plastyczności. Wyznaczenie umownej granicy sprężystości i umownej granicy plastyczności możliwe jest podczas próby ścisłej metodami opisanymi w pkt. 3.6. Początki zniszczenia próbek z materiałów kruchych zaczynają się u ich podstaw'. W przypadku kruszenia się części bocznych odsłaniają się nienaruszone części próbki w postaci stożków.

Większość metali i ich stopów doznaje podczas ściskania pęknięcia poślizgowego (ścięcie). Pęknięcie poślizgowe poprzedzone jest odkształceniami trw^rałymi wywołanymi naprężeniami stycznymi występującymi w przekrojach nachylonych pod kątem 45 ’ do kierunków naprężeń głównych i zachodzi pod

48