skanuj0041

Zmiany pozastawowe mogą występować w różnych okolicach tu rządu ruchu. W zależności od ich umiejscowienia wyróżnia się kilka zespołów klinicznych, opisanych poniżej. Rozpoznanie zmian pozastawowych można przyjąć dopiero po wykluczeniu innych chorób narządu ruchu.

7.3. Zespół bolesnego barku    !

W czasie wykonywania ruchów w stawie barkowym elementy skła- | iłowe lego stawu i tkanki okołostawowe są narażone na duże obciążenia i mikrourazy predysponujące do rozwoju zmian zwyrodnieniowych. Bardzo często pojawiają się one w ścięgnie mięśnia nadgrzebieniowego narażonego na drobne, częste urazy powodowane tarciem o wyrostek barkowy łopatki i więzadło kruczo-ramienne w czasie ruchów. W tkankach okołostawowych ze zmianami zwyrodnieniowymi mogą powstać wtórne odczyny zapalne oraz odkładać się sole wapnia. Złogi tych soli znajdujące się w ścięgnach przebijają się niejednokrotnie do sąsiadującej z nimi kaletki maziowej. Zmiany zwyrodnieniowe mogą powstawać również w ścięgnie długiej głowy mięśnia dwugłowego ramienia.

Zmiany w tkankach okołostawowych przebiegają u większości osób bezobjawowo i dopiero zadziałanie różnorodnych szkodliwych czynników wyzwala objawy zespołu bolesnego barku. Do czynników wyzwalających zalicza się: długotrwałe unieruchomienie stawu barkowego, uraz, przebicie się złogów soli wapnia do kaletki maziowej, miejscowe zaburzenia ukrwienia tkanek, wtórne procesy zapalne, zaburzenia neurotroficzne i muc.

11 szkodzenie stożka mięśniowo-ścięgnistego z istniejącymi uprzednio zmianami zwyrodnieniowymi w ścięgnach następuje najczęściej pod wpływem urazu lub dużych obciążeń kończyny górnej przy pracy. Przerwanie pizyczepów mięśni nadgrzebieniowego, podgrzebieniowego i obłego mniejszego, wchodzących w skład stożka mięśniowo-ścięgnistego może być częściowe lub całkowite. Częściowe przerwanie ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego pozwala na czynne odwodzenie ramienia w pełnym zakresie ruchu po znieczuleniu miejsca uszkodzenia. Przy całkowitym przerwaniu tego ścięgna możliwe jest odwodzenia ramienia tylko do kąta około 60°.

Rozległe rozerwanie stożka mięśniowo-ścięgnistego powoduje, że ramię zwisa i chory nie może go w ogóle odwodzić.

W ostrym okresie choroby głównym objawem jest ból, szczególnie dokuczliwy w nocy, nasilający się wybitnie przy mchach odwodzenia i skręcania ramienia do wewnątrz (bark bolesny ostry). Chory trzyma ramię przy klatce piersiowej, przedramię jest zgięte i podtrzymywane wraz z łokciem drugą ręką. Najbardziej bolesne punkty stwierdza się na szczycie guzka większego kości ramiennej w rowku międzyguzkowym, nad kaletką podbarkową oraz u przyczepu stożka mięśniowo-ścięgnistego i mięśnia naramiennego do kości ramiennej. Po stronie chorej obręcz kończyny górnej jest uniesiona na skutek odruchowego napięcia mięśni.

W przewlekłym okresie ból zmniejsza się znacznie i chory odczuwa go przeważnie tylko przy mchach w stawie barkowym. Niekiedy obserwuje się zanik mięśni kończyny górnej, głównie mięśnia nadgrzebieniowego i naramiennego.

W przypadkach zaniedbanych powstają nieodwracalne zmiany w tkankach okołostawowych, jak: zrosty, zbliznowacenia, obkurczenie się torebki stawowej, zarośnięcie dolnego zachyłka stawu. Powstaje wówczas tzw. bark zablokowany z minimalnym zakresem mchów i brakiem bólu.

Leczenie: w okresie ostrych objawów należy uniemchomić kończynę górną na szynie odwodzącej przez okres 2-3 dni. Równocześnie podaje się silnie działające leki przeciwbólowe, wykonuje się obstrzykiwania tkanek okołostawowych barku 1% roztworem chlorowodorku lignokainy lub preparatami octanu hydrokortyzonu. Zalecane są zimne okłady na staw barkowy ewentualnie krioterapia.

Leczenie mchem rozpoczyna się najwcześniej wykonując mchy bierne i przechodząc poprzez ćwiczenia wspomagane - prowadzone, samowspo-magane lub czynne w odciążeniu - do ćwiczeń czynnych wolnych.

Po ustąpieniu ostrych objawów prowadzi się coraz intensywniejszą kinezyterapię starając się stopniowo zwiększać zakres mchów w stawie barkowym. W tym okresie dobrze działają zabiegi fizykalne, jak: nagrzewanie lampą Sollux, diatermią krótkofalową, leczenie prądami diadyna-micznymi, ultradźwiękami oraz masaż leczniczy.

89