„obcych”, tym bardziej subiektywne poczucie narodowej wspólnoty ng być zagrożone. ]
Sens wspólnego rodowodu danej grupy narodowej nie musi d i zwykle nie ma związku z rzeczywistym procesem historycznej etui nezy. Większość narodów wywodzi się przecież z różnorodnych odgałęa równie licznych źródeł etnicznych, ale nie o prawdę historyczną czy ij kumentowane dane tutaj chodzi. To, co jest niezbędne dla narod« egzystencji, wynika z podzielania intuicyjnego przekonania o odrębi pochodzeniu i ewolucji w porównaniu z innymi grupami etnicznj Zatem powiedzieć, że oto jestem członkiem narodu polskiego, nie zna tylko, że identyfikuję się z obecnie żyjącymi przedstawicielami tego rodu, ale z wszystkimi rodakami w dziejach. Intuicyjność owa i w się zawiera, że więź narodowa nie zna granic czasowych: XVI-wie< szlachcic polski jest mi bowiem bliski w takim samym stopniu, współczesny mi krajan, choć z tym pierwszym z pewnością nie mógł się porozumieć w podstawowych kwestiach, poczynając od tego, czy i niego byłbym Polakiem (zakładając przykładowo moje chłopskie pa dzenie). Nacjonalizm traktuje jednostkę jako jednostkę kolekty! a nie interesuje się jej indywidualnym życiem. To wszystko sprawi naród i tworzące go pokolenia w ideologii nacjonalistycznej istnieją; czasem, albo inaczej — egzystują w czasie, który jest przeszła teraźniejszością i przyszłością jednocześnie.
Powyższe „zatrzymanie w czasie narodowej esencji” ma swoje wa konsekwencje — nacjonalizm nie tylko reifikuje kulturę, twórz trwałe obiekty (Handler, 1988, s. 27), ale czyniąc tak, zmienia symboli i znaczeń, zrównując to, co kulturowe, z tym, co naród Bywa i tak — na co zwrócił uwagę Gellner — że z pomocą ^ państwowych i ideologów nacjonalistycznych można tworzyć na które nie istniały, jak stało się to w dużym zakresie w Norwegii, ] zerwała unię ze Szwecją w roku 1905. Od tego czasu wiele uczyi — w sferze języka, obyczajów, twórczości, ikonografii — by wy wać skutecznie „naród norweski”, uogólniając cały szereg loka tradycji chłopskich na całokształt „narodowej kultury Norwegii”, teczną pomocą służył w tym względzie także rozwój technolog umożliwiający stworzenie powszechnego zjawiska, nazywanego Andersona „drukowanym kapitalizmem”. Umożliwiło ono standa cję, upowszechnienie, a w efekcie skuteczną perswazję na skalę ma narodowych symboli. Połączenie ideologii etnicznej (metaforyczi krewieństwo, „odwieczna” kultura, odrębne historyczne teryta z aparatem państwowym, zapewnia nacjonalizmowi skutecznoś powoduje także, iż państwa narodowe funkcjonują na innych zas niż systemy społeczne analizowane zwykle przez antropologów. Za się w nich bowiem, że:
1) granice polityczne winny pokrywać się z granicami kultun oraz
148